Το ΔΕΕ υποστηρίζει ότι η υποχρεωτική διαμεσολάβηση δεν αποκλείεται από το δίκαιο της ΕΕ

Ευρωπαϊκή Ένωση, Ιταλία 4 Ιουλίου 2017

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) κατέληξε ότι εθνική νομοθεσία που επιβάλλει την υποχρεωτική διαμεσολάβηση ως προϋπόθεση για προσφυγή στη δικαιοσύνη δεν αποκλείεται από το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ αναφορικά με τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης των διαφορών ΕΕΔ, δεδομένου ότι δεν εμποδίζει τα μέρη στην άσκηση του δικαιώματός τους για πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα.

Ωστόσο, στον βαθμό που μία τέτοια προϋπόθεση απαιτούσε οι καταναλωτές να παρίστανται με δικηγόρο στη διαδικασία της διαμεσολάβησης ή να τους επιβάλλονται κυρώσεις σε περίπτωση απόσυρσής τους από τη διαμεσολάβηση χωρίς σοβαρούς λόγους, η υποχρεωτική διαμεσολάβηση θα ήταν αντίθεση στην οδηγία περί διαμεσολάβησης (2013/11/EΕ): υπόθεση ΔΕΕ Menini κ.α. κατά Banco Popolare Società Cooperativa (Υπόθεση C-75/16) (14 Ιουνίου 2017)

H Ιταλία είναι μία από τα λίγα κράτη μέλη της ΕΕ, όπου ένα σημαντικό μέρος των διαφορών απαιτείται νομίμως να υπάγονται σε διαμεσολάβηση πριν οδηγηθούν ενώπιον των δικαστηρίων. Στην υπόθεση Menimi, δύο Ιταλοί καταναλωτές επικαλέστηκαν σε εκκρεμή δίκη την αντίθεση με το ενωσιακό δίκαιο της αναγκαστικής προσφυγής στη διαμεσολάβηση ως προϋπόθεση για τη προσφυγή στη δικαιοσύνη. Έτσι το ιταλικό δικαστήριο ζήτησε την έκδοση προδικαστικής απόφασης από το ΔΕΕ ως προς το αν η ιταλική νομοθεσία ήταν ασυμβίβαστη με τη σχετική Οδηγία για την προσφυγή στη διαμεσολάβηση στις καταναλωτικές διαφορές (ιδιαίτερα η διάταξη διευκρινίζει ότι διαμεσολαβήσεις που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία πρέπει να είναι εκούσιες) ή την προγενέστερη Οδηγία της ΕΕ για τη διαμεσολάβηση (2008/52/ΕΚ) (παρόλο που συνομολογείται ότι η οδηγία για τη διαμεσολάβηση δεν εφαρμόζεται άμεσα στην παρούσα περίπτωση, δεδομένου ότι δεν αφορά διασυνοριακή διαφορά).

Το ΔEE παρατήρησε, ότι η εκούσια φύση της διαμεσολάβησης σύμφωνα με τις διάφορες νομοθεσίες των κρατών μελών της ΕΕ δεν έγκειται στην ελευθερία των μερών να επιλέξουν εάν θα χρησιμοποιήσουν ή όχι αυτή τη διαδικασία, αλλά στο γεγονός ότι «τα μέρη είναι τα ίδια υπεύθυνα για τη διαδικασία και θα μπορούν να την οργανώσουν όπως επιθυμούν και να την τελειώσουν οποιαδήποτε στιγμή». Συνεπώς, αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι αν το σύστημα διαμεσολάβησης είναι υποχρεωτικό ή προαιρετικό, αλλά το γεγονός ότι το δικαίωμα πρόσβασης των μερών στο δικαστικό σύστημα προστατεύεται.

Το δικαστήριο δέχθηκε, ότι προβλέποντας την προσφυγή στη διαμεσολάβηση προϋπόθεση για την έναρξη της δίκης, η ιταλική νομοθεσία εισήγαγε μία πρόσθετη προϋπόθεση , πριν από τη δυνατότητα των μερών να ασκήσουν το δικαίωμά τους για πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα. Ωστόσο, επισήμανε το γεγονός, ότι σύμφωνα με την ενωσιακό δίκαιο «τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν αποτελούν αναφαίρετα δικαιώματα και μπορούν να περιοριστούν», εφόσον οι περιορισμοί αυτοί είναι συνεπείς με τη δημόσια πολιτική που επιδιώκεται με τα μέτρα, και πως δεν αποτελούν «μία δυσανάλογη και απαράδεκτη παρέμβαση» στην ίδια την ουσία των διασφαλιζομένων δικαιωμάτων.

Billable Bitcoins: Lawyers Accepting Cryptocurrency

With bitcoin and other cryptocurrencies reaching shocking new prices seemingly every day, some people have finally started putting the new payment systems to real use – paying lawyers. Earlier this fall Nebraska became the first state to hand down a formal ethics ruling on the propriety of lawyers charging their clients using bitcoin and other cryptocurrencies. In allowing lawyers to charge their clients via cryptocurrencies, so long as they then instantly exchange the virtual currency for U.S. dollars, the decision may be indicative of a larger trend in the legal industry.

On September 11, 2017, the Lawyer’s Advisory Committee, an ethics council appointed by the Nebraska Supreme Court, answered three questions in the affirmative: (1) may an attorney receive digital currencies as payment; (2) may an attorney receive digital currencies from third parties as payment for the benefit of their client; and (3) may an attorney hold digital currencies in escrow for a client? At the heart of the problem was Nebraska Rule of Professional Conduct § 3-501.5(a) which prohibits attorneys from charging unreasonable fees to their clients. The issue arises from the volatility of bitcoin’s price – not only has it been known to fluctuate as much as 10% in value in a given day, but the currency’s price has more than doubled to over $10,000 per coin since the Lawyer’s Advisory Committee handed down its decision.  With such rapidly changing prices how can an attorney who is charging in bitcoins make sure that they are charging their client a consistent price? Given this volatility, a billable fee of one bitcoin could cost a client wildly different prices based on the market’s behavior that day. The Committee answered this question by counseling lawyers to immediately convert any cryptocurrency payments to U.S. dollars in line with market rates before crediting the dollars to the client’s account. Such a transfer would eliminate the uncertainty at the heart of using such a volatile currency. The advisory opinion went on to suggest the same procedure – immediate conversion to U.S. dollars – for third party payments and holding the client’s funds in escrow.

While this advisory opinion was the first such decision in the country condoning the practice of billing using bitcoins, some lawyers around the country have been charging their clients in cryptocurrencies for years without official sanction from a state ethics body. For some, the practice of immediately exchanging a client’s bitcoins for U.S. currency might not seem like a significant innovation, and in some ways it’s true that it is less charging in bitcoins than it is using bitcoins as a money transfer system. But the decision strikes a happy medium, if lawyers are immediately transferring their client’s bitcoins into U.S. currency there is less of a risk that they will be speculating with their client’s payments and consequently charging them unreasonable prices. Given the frenzy surrounding not only investing in cryptocurrencies but also the potentially wide-reaching application of the underlying blockchain technology, the public ledger upon which cryptocurrency transactions take place, it seems a safe bet that cryptocurrencies will become increasingly common in the legal profession. In New York, for example, the Department of Financial Services allows merchants to sell goods and services using cryptocurrencies and now requires a BitLicense for anyone engaged in the financial use of virtual currencies such as holding or storing virtual currency on behalf of others – a longtime practice of the legal profession. While the exact contours of lawyers charging in bitcoins are still hazy, one thing is for certain – a potential new option is emerging.

By Nathaniel Miller Posted in Media and Technology, Use of Technology for Advocacy

ΔΕφΑθ 2979/17 : Φορολογία κληρονομίας - Μετοχές - Τρόπος προσδιορισμού φορολογικής αξίας - Αντισυνταγματικότητα

Φορολογία κληρονομίας - Μετοχές - Τρόπος προσδιορισμού φορολογικής αξίας  - Αντισυνταγματικότητα.  
Με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν. 3091/2002, με την οποία προστέθηκε παρ. 4 στο άρθρο 12 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών (Ν. 2961/2001), παρασχέθηκε στον Υπουργό των Οικονομικών, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του ιδίου νόμου, νομοθετική εξουσιοδότηση για «αντικειμενικό» προσδιορισμό της αξίας, μεταξύ άλλων, των μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, ώστε να καθίσταται εκ των προτέρων ευχερής ο προσδιορισμός της φορολογητέας επιβάρυνσης από τους φορολογούμενους και να εδραιωθεί το αίσθημα εμπιστοσύνης αυτών προς τις φορολογικές αρχές. Όμως, η εν λόγω ρύθμιση, με την οποία προβλέπεται ότι ο τρόπος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των κληρονομουμένων μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, θα καθοριστεί κατ’ εξουσιοδότηση, με την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης είναι αντίθετη προς τους ορισμούς των συνταγματικών διατάξεων (αρ.78 παρ. 1,2 και 43 του Σ.), γιατί καθιστά ανεπιτρέπτως τον προσδιορισμό του αντικειμένου της φορολογίας αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρη. Εν προκειμένω, το Δικαστήριο κρίνει ότι μη νόμιμα καταλογίστηκε σε βάρος του προσφεύγοντος ο ένδικος φόρος. Δέχεται την προσφυγή.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΡΙΜΕΛΕΣ – ΤΜΗΜΑ 4ο

ΑΡΙΘΜΟΣ 2979/2017

Πρόεδρος: Μ. Καλαϊντζή, Πρόεδρος Εφετών ΔΔ

Eισηγήτρια: Ε. Λεοντάρη, Εφέτης ΔΔ

[...] 2. Επειδή, κατά μεν την παράγραφο 1 του άρθρου 78 του Συντάγματος, «Κανένας φόρος δεν επιβάλλεται ούτε εισπράττεται χωρίς τυπικό νόμο που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος», κατά δε την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου «Το αντικείμενο της φορολογίας, ο φορολογικός συντελεστής, οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από τη φορολογία... δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης...». Περαιτέρω, κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 43 του Συντάγματος, «Ύστερα από πρόταση του αρμόδιου Υπουργού επιτρέπεται η έκδοση κανονιστικών διαταγμάτων, με ειδική εξουσιοδότηση νόμου και μέσα στα όριά της. Εξουσιοδότηση για έκδοση κανονιστικών πράξεων από άλλα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται προκειμένου να ρυθμιστούν ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό». Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, «ειδικότερα θέματα», για τη ρύθμιση των οποίων επιτρέπεται η νομοθετική εξουσιοδότηση σε άλλα πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας όργανα της Διοίκησης, αποτελούν μερικότερες περιπτώσεις θεμάτων που ρυθμίζονται ήδη, σε γενικό έστω, αλλά πάντως ορισμένο πλαίσιο, στο ίδιο το κείμενο του τυπικού νόμου (πρβλ. ΣτΕ 4953/2012, Ολ 2815/2004, κ.ά.).

3. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 3 του Ν 2961/2001 «Κύρωση του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Λαχεία» (ΦΕΚ Α’ 266/22.11.2001), ορίζεται ότι: «1. Σε φόρο υποβάλλεται: α) ... ε) οι μετοχές, οι ιδρυτικοί τίτλοι και τα εταιρικά μερίδια των κάθε φύσεως εταιριών που εδρεύουν στην Ελλάδα ...» και στο άρθρο 12 ότι: «1. ... 2. Για τον προσδιορισμό της αξίας μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμώνται πράξεις μεταβίβασης μετοχών της επιχείρησης μέσα στο τελευταίο πριν από το θάνατο του κληρονομουμένου εξάμηνο, καθώς επίσης και η εσωτερική αξία τους που βρίσκεται με διαίρεση της καθαρής θέσης της επιχείρησης διά του αριθμού των μετοχών. Η εσωτερική αυτή αξία μπορεί να αυξομειώνεται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, ο οποίος λαμβάνει υπόψη ιδίως: τα κέρδη που διανεμήθηκαν μέσα στην τελευταία πενταετία, τη φήμη και πελατεία της επιχείρησης και κάθε άλλο πρόσφορο στοιχείο, το οποίο ασκεί ουσιώδη επίδραση στη διαμόρφωση της αγοραίας αξίας τους. Ανάλογα με τον αριθμό των μετοχών που περιέρχονται σε καθένα κληρονόμο ή κληροδόχο, σε σχέση με το σύνολο των μετοχών της εταιρίας, μπορεί ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας να αυξομειώνει ανάλογα τη συνολική αξία αυτών. 3. Για τους λοιπούς μη εισηγμένους στο χρηματιστήριο τίτλους κινητών αξιών καθώς και για συμμετοχές σε εταιρίες ή συνεταιρισμούς ο προσδιορισμός της αξίας αυτών γίνεται με βάση κάθε αποδεικτικό στοιχείο και εφαρμόζονται ανάλογα τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο». Στο παραπάνω άρθρο προστέθηκε παράγραφος 4, με την παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν 3091/2002 «Βελτιώσεις Φορολογίας Εισοδήματος, Κεφαλαίου, ΦΠΑ - Επενδύσεις κ.λπ.» (ΦΕΚ Α΄ 330/24.12.2002), στην οποία ορίζεται ότι: «Α. Για την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της φορολογητέας αξίας: α) των μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, λαμβάνοντας υπόψη αποτελέσματα από τους τελευταίους πριν από τη μεταβίβαση ισολογισμούς και την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης και β) ολόκληρης επιχείρησης, μερίδων ή μεριδίων και ποσοστών συμμετοχής, λαμβάνοντας υπόψη τα καθαρά κέρδη των τελευταίων πέντε (5) ετών, την αμοιβή του επιχειρηματία, το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας και τα έτη λειτουργίας της. Εκτός των ανωτέρω μεγεθών, λαμβάνεται υπόψη και κάθε άλλο στοιχείο που επηρεάζει αυξητικά ή μειωτικά την αξία. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται ο χρόνος έναρξης της ισχύος αυτής, καθώς και κάθε άλλο θέμα που αφορά την εφαρμογή τους. Οι διατάξεις των παρ. 3, 4 και 5 της ενότητας Β του άρθρου 10 του παρόντος εφαρμόζονται ανάλογα ...».

4. Επειδή, εξάλλου, κατ’ εξουσιοδότηση της προαναφερόμενης διάταξης, εκδόθηκε η 1031583/253/Α0013 (ΦΕΚ Β’ 477/21.4.2003) απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, στην οποία ορίζονται τα ακόλουθα: «Άρθρο μόνο: Ι. Κατά τη μεταβίβαση αιτία θανάτου, δωρεάς ή γονικής παροχής ολόκληρης επιχείρησης εταιρικών μερίδων ή μεριδίων και μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, στην υποβαλλόμενη δήλωση φόρου αναγράφεται η φορολογητέα αξία αυτών η οποία προσδιορίζεται ως ακολούθως: Α. ... Β. ... Ε. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΑΞΙΑΣ ΜΗ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΟΧΩΝ. 1. Η φορολογητέα αξία των μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών εξευρίσκεται ως ακολούθως: Τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, που υπάρχουν την προηγούμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία γεννιέται η φορολογική υποχρέωση, προσαυξάνονται με την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων των πέντε (5) τελευταίων διαχειριστικών περιόδων πριν από τη μεταβίβαση. Στο αποτέλεσμα που προκύπτει προστίθεται υφιστάμενη διαφορά μεταξύ της αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, και της εμφανιζόμενης στα βιβλία αξίας κτήσης αυτών, αν η δεύτερη είναι μικρότερη της πρώτης. Το αποτέλεσμα αυτό, διαιρούμενο διά του αριθμού των υφιστάμενων, κατά την προηγούμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία γεννιέται η φορολογική υποχρέωση, μετοχών αποτελεί τη φορολογητέα αξία αυτών. 2. Για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου, ως ίδια κεφάλαια λαμβάνεται το άθροισμα των οριζομένων στην περίπτωση 6 της παραγράφου 4.2.200 του ΕΓΛΣ κονδυλίων, που εμφανίζονται στον τελευταίο, πριν από το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, επίσημο ισολογισμό, και των αυξήσεων (ή μειώσεων) κεφαλαίου που μεσολάβησαν μέχρι την προηγούμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία γεννιέται η φορολογική υποχρέωση. 3. Ως απόδοση ιδίων κεφαλαίων λαμβάνεται ο λόγος του μέσου όρου των ολικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης (προ φόρων) των πέντε τελευταίων ισολογισμών, πριν από το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, και του μέσου όρου των ίδιων κεφαλαίων της αυτής χρονικής περιόδου. Στην περίπτωση που υπάρχουν λιγότεροι των πέντε (5) ισολογισμοί, λαμβάνονται υπόψη οι μέσοι όροι των ολικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης και των ιδίων κεφαλαίων των ισολογισμών αυτών. Αν το άθροισμα αυτών των αποτελεσμάτων είναι αρνητικό, τότε δεν λαμβάνεται καμία απόδοση των ιδίων κεφαλαίων. 4... II. 1. Οι διατάξεις της παρούσας εφαρμόζονται στις υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών: α) στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από την 24η Δεκεμβρίου 2002 και μεταγενέστερα ...».

5. Επειδή, με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν 3091/2002, με την οποία προστέθηκε παράγραφος 4 στο άρθρο 12 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών κ.λπ. (Ν 2961/2001), παρασχέθηκε στον Υπουργό των Οικονομικών, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του ιδίου νόμου, νομοθετική εξουσιοδότηση για «αντικειμενικό» προσδιορισμό της αξίας, μεταξύ άλλων, των μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, ώστε να καθίσταται εκ των προτέρων ευχερής ο προσδιορισμός της φορολογητέας επιβάρυνσης από τους φορολογούμενους και να εδραιωθεί το αίσθημα εμπιστοσύνης αυτών προς τις φορολογικές αρχές. Όμως, η εν λόγω ρύθμιση, με την οποία προβλέπεται ότι ο τρόπος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των κληρονομουμένων μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, θα καθοριστεί κατ’ εξουσιοδότηση, με την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης είναι αντίθετη προς τους ορισμούς της πιο πάνω συνταγματικής διάταξης, γιατί καθιστά ανεπιτρέπτως τον προσδιορισμό του αντικειμένου της φορολογίας αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρη (πρβλ. ΣτΕ 2376/2013, 4953/2012, Ολ 737/2011, ΔΕΑ 399/2014, 3647/2012).

ΑΠ 183/2017 : "Αυθαίρετα κτίσματα - Έκθεση αυτοψίας - Μεταβίβαση αυθαιρέτου"

Κατασκευή κτίσματος χωρίς την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής. Οι έννομες συνέπειες του αυθαίρετου χαρακτήρα ενός κτίσματος δεν επέρχονται αν δεν προηγηθεί έκθεση αυτοψίας του υπαλλήλου της κατά τόπον αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, η οποία συνιστά διαπιστωτική ατομική διοικητική πράξη. Μεταβίβαση αγροτεμαχίου εντός του οποίου προϋπήρχε αυθαίρετο κτίσμα για το οποίο συντάχθηκε μεταγενέστερα έκθεση αυτοψίας. Κρίθηκε ότι αφού η σύνταξη της έκθεσης αυτοψίας έλαβε χώρα σε χρόνο μεταγενέστερο των επίδικων μεταβιβαστικών δικαιοπραξιών, οι τελευταίες δεν πάσχουν από ακυρότητα. Οι προβλεπόμενες στον νόμο συνέπειες ως προς τα άνευ οικοδομικής αδείας κατασκευασθέντα, μετά την 31.3.1983 κτίσματα, δεν μπορούσαν να επέλθουν, αφού δεν είχε προηγηθεί η έκδοση της κατά το άρθρο 1 του π.δ/τος 5/1983 έκθεση αυτοψίας της κατά τόπον αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, χωρίς τη σύνταξη της οποίας τα επί του ενδίκου ακινήτου αυθαίρετα κτίσματα θεωρούνται ανύπαρκτα και ως εκ τούτου επιτρέπεται η μεταβίβαση του ακινήτου, επί του οποίου αυτά έχουν ανεγερθεί.

Αριθμός 183/2017

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Γ’ Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Γιαννακόπουλο, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Ευγενία Προγάκη-Εισηγήτρια, Ασπασία Μαγιάκου, Νικήτα Χριστόπουλο και Πέτρο Σαλίχο, Αρεοπαγίτες.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 7 Δεκεμβρίου 2016, με την παρουσία και της γραμματέως Σπυριδούλας Τζαβίδη, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:

Της αναιρεσείουσας: Γ. συζ. Π. Π., το γένος Ν. Α., κατοίκου ..., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της ΑΠ

Των αναιρεσιβλήτων: 1) Δ. χήρας Κ. Μ., το γένος Ν. Α., κατοίκου ..., 2) Γ. Μ. του Κ., κατοίκου ..., 3) Γ. Μ. του Κ., κατοίκου ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο ΔΚ.

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 22-12-2008 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, την από 27-4-2009 αγωγή των ήδη 2ου και 3ης των αναιρεσιβλήτων, οι οποίες κατατέθηκαν στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών και συνεκδικάσθηκαν. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 3617/2010 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 5705/2014 του Εφετείου Αθηνών.

Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζήτησε η αναιρεσείουσα με την από 30-5-2016 αίτηση της.

Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο παραστάθηκαν οι διάδικοι, όπως σημειώνεται πιο πάνω.

Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης αναίρεσης, ο πληρεξούσιος των αναιρεσίβλητων ζήτησε την απόρριψή της, καθένας δε να καταδικασθεί το αντίδικο μέρος στη δικαστική δαπάνη.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Επειδή κατά το άρθρο 17 παρ. 1 και 10 του Ν. 1337/1983 "επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων κ.λπ." τα αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές εν γένει, που ανεγείρονται μετά την 31η Ιανουαρίου 1983 εντός ή εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών που υπάρχουν πριν από το έτος 1923, καθώς και όσα δεν εξαιρούνται, σύμφωνα με το άρθρο 15 του νόμου αυτού, κατεδαφίζονται υποχρεωτικά από τους κυρίους ή συγκυρίους τους, έστω και αν έχει αποπερατωθεί η κατασκευή ή αν το κτίσμα κατοικείται ή χρησιμοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο (παρ. 1). 

Πριν από την κατεδάφιση των κατεδαφιστέων αυθαιρέτων του άρθρου αυτού δεν επιτρέπεται α) η μεταβίβασή τους ή η σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σ’ αυτά ή στο οικόπεδο, πάνω στο οποίο κατασκευάσθηκαν. Κάθε μεταβίβαση, που γίνεται κατά παράβαση των ανωτέρω θεωρείται αυτοδίκαια και εξαρχής άκυρη ....

Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 1 του π.δ/τος 5/1983 "περί χαρακτηρισμού και κατεδάφισης νέων αυθαιρέτων κατασκευών κλπ, που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 17 παρ. 7 του Ν. 1337/1983"Η διαπίστωση και ο χαρακτηρισμός αυθαιρέτου, όταν δεν πρόκειται για τις περιπτώσεις του άρθρου 3 του παρόντος (κτίσματα που εντοπίζονται κατά την ώρα που κατασκευάζονται - επ’αυτοφώρω -) γίνεται ύστερα από αυτοψία υπαλλήλου της κατά τόπο αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, που συντάσσει επί τούτου σχετική έκθεση, η οποία αφορά το αυθαίρετο και μόνο και όχι τον εκάστοτε ιδιοκτήτη, νομέα, κάτοχο ή κατασκευαστή του .....Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης σημείωση ότι κάθε ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δέκα ημερών από την ημερομηνία τοιχοκόλλησης της έκθεσης να καταβάλει ένσταση .... Αναφέρεται επίσης η ημερομηνία της αυτοψίας και η ειδοποίηση ότι αν περάσει άπρακτη η προθεσμία αυτό το αυθαίρετο θα κατεδαφιστεί ....".

Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει ότι η κατασκευή κτίσματος χωρίς την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής, εμπίπτει στην έννοια του αυθαιρέτου, εφόσον προηγηθεί η διαπίστωση και ο χαρακτηρισμός αυτού ως αυθαιρέτου, κατόπιν αυτοψίας υπαλλήλου της κατά τόπον αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, ο οποίος συντάσσει επί τόπου σχετική έκθεση και η οποία υπόκειται σε ένσταση εκ μέρους του θιγομένου, εντός της οριζόμενης από τις προαναφερόμενες διατάξεις προθεσμίας. Κατά συνέπεια οι έννομες συνέπειες του αυθαίρετου χαρακτήρα ενός κτίσματος, μεταξύ των οποίων και οι οριζόμενες από τη διάταξη του άρθρου 17 αρ. 10 Ν. 1337/1983, δεν επέρχονται αν δεν προηγηθεί η παραπάνω έκθεση αυτοψίας, η οποία συνιστά διαπιστωτική ατομική διοικητική πράξη (ΑΠ 995/2015, ΑΠ 1022/2013). Εξάλλου από τη διάταξη του άρθρου 559 αρ. 1 ΚΠολΔικ, προκύπτει ότι λόγος αναιρέσεως για ευθεία παράβαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου ιδρύεται, αν αυτός δεν εφαρμόσθηκε, ενώ συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του ή αν εφαρμόσθηκε ενώ δεν έπρεπε, καθώς και αν το δικαστήριο προσέδωσε στον εφαρμοστέο κανόνα δικαίου έννοια διαφορετική από την αληθινή. Προς εξεύρεση της παραβιάσεως ελέγχεται ο δικανικός συλλογισμός που διατυπώνεται, έστω και ατελώς και συγκροτείται από τη μείζονα πρόταση (νομική διάταξη), την ελάσσονα πρόταση (πραγματικές παραδοχές) και το συμπέρασμα.

Στην περίπτωση που το δικαστήριο έκρινε κατ’ ουσίαν, η παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου κρίνεται ενόψει των πραγματικών περιστατικών που ανελέγκτως δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν το δικαστήριο της ουσίας και της υπαγωγής αυτών στο νόμο και ιδρύεται ο λόγος αυτός αναιρέσεως, αν οι πραγματικές παραδοχές της αποφάσεως καθιστούν φανερή την παραβίαση και τούτο συμβαίνει όταν το δικαστήριο εφάρμοσε το νόμο, παρότι τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν δεν ήταν αρκετά για την εφαρμογή του ή δεν εφάρμοσε το νόμο παρότι τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε αρκούσαν για την εφαρμογή του, καθώς και όταν προέβη σε εσφαλμένη υπαγωγή των περιστατικών στη διάταξη, στο πραγματικό της οποίας αυτά δεν υπάγονται (Ολ.ΑΠ 10/2011). Εξ ετέρου κατά την έννοια της διατάξεως του αριθμού 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔικ λόγος αναιρέσεως για έλλειψη νομίμου βάσεως της αποφάσεως ιδρύεται, όταν από τις αιτιολογίες της αποφάσεως, δεν προκύπτουν σαφώς τα περιστατικά που είναι αναγκαία για να κριθεί αν στην συγκεκριμένη περίπτωση συντρέχουν οι νόμιμοι όροι της ουσιαστικής διατάξεως που εφαρμόσθηκε ή δεν συντρέχουν, ώστε να αποκλείεται η εφαρμογή της, καθώς και όταν η απόφαση δεν έχει καθόλου αιτιολογίες ή έχει αιτιολογίες ελλιπείς ή αντιφατικές, ως προς το νομικό χαρακτηρισμό των πραγματικών περιστατικών, τα οποία έγιναν δεκτά και έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης (Ολ.ΑΠ 9/2016). Στην προκειμένη περίπτωση, από την παραδεκτή επισκόπηση της προσβαλλομένης αποφάσεως (άρθρ. 561 παρ. 2 ΚΠολΔικ) προκύπτει ότι το Εφετείο, ως προς το νόμω βάσιμο της αποτελούσας αντικείμενο της αναιρέσεως, βάση της από 22.12.2008 αγωγής της αναιρεσείουσας, που στηριζόταν στις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 10 του Ν. 1337/1983 και 1 του π.δ/τος 5/1983, δέχθηκε τα ακόλουθα: "Η από 22.12.2008, με γενικό αριθμό κατάθεσης .../2008 αγωγή της Γ. συζ. Π. Π., θεμελιώνεται μεταξύ των άλλων λόγων και στις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 10 του ν. 1337/1983 και 1 του π.δ/τος 5/1983. Η μη αναφορά στην αγωγή αυτή της έκθεσης αυτοψίας που συντάχθηκε από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία στην οποία βεβαιώνεται το αυθαίρετο και κατεδαφιστέο του κτίσματος που υπάρχει στο ακίνητο, για το οποίο συνήφθηκαν οι επίδικες μεταβιβαστικές συμβάσεις, δεν συνιστά αναγκαίο στοιχείο της αγωγής, κατά τα αναφερόμενα στο πρώτο σκέλος της μείζονος πρότασης. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που απέρριψε τη βάση αυτή της αγωγής ως απαράδεκτη, λόγω αοριστίας, έσφαλε. Πρέπει συνεπώς να γίνει δεκτός ο σχετικός λόγος έφεσης, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη κατά το μέρος αυτό και αφού διακρατηθεί η υπόθεση από το παρόν δικαστήριο να γίνει δεκτή η παραπάνω βάση της αγωγής ως παραδεκτή, η οποία είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις του άρθρου 17 παρ. 10 του Ν. 1337/1983 και γι’ αυτό πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της".

ΔιατΕισΠρΑθ 201/2017 : Απάτη επί Δικαστηρίω

Δεν συνιστά απόπειρα του εγκλήματος μόνο με την προβολή του ενδίκου ισχυρισμού. Αιτιώδης συνάφεια. Συκοφαντική δυσφήμιση. Δεν είναι τρίτος ο εκ καθήκοντος λαμβάνων γνώση κάποιου ισχυρισμού. Δικαστικοί Λειτουργοί.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ     

ΔΙΑΤΑΞΗ

Ο ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Αφού λάβαμε υπ’ όψιν μας την υποβληθείσα στις 22.3.2017 έγκληση του ..............., κατοίκου Γλυφάδας Αττικής, οδός ............, ΑΦΜ .................../ΔΟΥ ........... κατά των ... δια της οποία καταγγέλλει ότι η πρώτη εκ των εγκαλουμένων, εν διαστάσει σύζυγός του, ιδιοποιήθηκε παρανόμως ξένα κινητά πράγματα του ιδίου, ότι επιχείρησε να παραπλανήσει τον συνθέτοντα το Ειρηνοδικείο Αμαρουσίου Δικαστικό Λειτουργό δι’ υποβολής των προτάσεών της προσκομίζοντας ψευδείς κατά περιεχόμενο ένορκες βεβαιώσεις κατά την εκδίκαση αγωγής του περί αποδόσεως κινητών πραγμάτων καθώς επίσης τον συνθέτοντα το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών Δικαστικό Λειτουργό κατά την εκδίκαση αιτήσεώς του περί μεταρρυθμίσεως της υπ’ αρ. 1000/2016 αποφάσεως του Δικαστηρίου αυτού προσεκόμισε ψευδή, κατά περιεχόμενο, ένορκη βεβαίωση, ότι στις 27.3.2016 και 1.6.2016 υπέβαλλε εν γνώσει της ψευδείς μηνύσεις και αυτού σκοπεύοντος την κατ’ αυτού άσκηση ποινικής διώξεως, επί των οποίων σχηματίσθηκαν οι υπό στοιχεία ΑΒΜ ... και ... ποινικές δικογραφίες∙ ομοίως δε στις 27.2.2017 σχηματισθείσα της υπό στοιχεία ΑΒΜ ... ποινικής δικογραφίας, βλάπτοντας, ωσαύτως, την τιμή και υπόληψή του με τα εκεί διαλαμβανόμενα όπως επίσης και με τα αναφερόμενα στην από 3.3.2017 εξώδικη δήλωση και πρόσκλησή της, ότι προκάλεσε σωματική βλάβη στο ανήλικο τέκνο τους «υπό τη μορφή της ψυχικής βλάβης αυτού» (παρατίθεται αυτούσια η διατύπωση της εγκλήσεως: σελ. 24), ότι εξέθεσε σε κίνδυνο τα ανήλικα τέκνα τους μη θέτοντας βρεφικά καθίσματα στο όχημά της και μη παραδίδοντας στον ίδιο τα βιβλιάρια υγείας τους, ότι παραβίασε εξακολουθητικώς τη δικαστική απόφαση υπ’ αρ. 1000/2016 αρνούμενη να παραδώσει τα ανήλικα παιδιά τους σε αυτόν, καίτοι δυνάμει της, ως    είρηται, αποφάσεως δικαιούται να επικοινωνεί με αυτά, ότι αυτή δια της υποβολής ψευδών κατ’ αυτού εγκλήσεων και της ενόρκου βεβαιώσεως του περιεχομένου της διέπραξε το έγκλημα της ψευδορκίας καθώς επίσης ότι οι δεύτερη και τρίτος εκ των εγκαλουμένων βεβαίωσαν ψευδς πραγματικά περιστατικά στις δοθείσες ένορκες βεβαιώσεις και παρείχαν συνδρομή στον πρώτο εξ’ αυτών στο έγκλημα της απόπειρας απάτης και της απάτης επί Δικαστηρίων, εκθέτουν τα εξής:

Από το άρθρο 47 παρ. 1, 2 Κ.Π.Δ. προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών απορρίπτει με συνοπτικώς αιτιολογημένη διάταξή του την υποβληθείσα έγκληση, μεταξύ των λοιπών περιπτώσεων, εάν δεν στηρίζεται στο νόμο. Περαιτέρω, από το άρθρο 42 παρ. 1 ΠΚ που ορίζει ότι «όποιος έχοντας αποφασίσει να τελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα επιχειρεί πράξη που περιέχει τουλάχιστον αρχή εκτέλεσης τιμωρείται, αν το κακούργημα ή το πλημμέλημα δεν ολοκληρώθηκε με ποινή ελαττωμένη» προκύπτει ότι για τη νομοτυπική μορφή της απόπειρας διαπράξεως εγκλήματος απαιτείται πράξη που περιέχει, τουλάχιστον, αρχή εκτελέσεως αυτού, δηλ. κάθε ενέργεια του δράστη η οποία, εάν δεν ήθελε ανακοπεί για οποιονδήποτε λόγο, οδηγεί οπωσδήποτε στην πραγμάτωση αυτού ή τελεί προς αυτό σε τέτοια συνάφεια, άμεση και αναγκαία, ώστε κατά την κοινή αντίληψη να θεωρείται ως τμήμα αυτής (ΑΠ 1201/2015, ΝοΒ, τομ. 64, 322).

Ειδικώς για το έγκλημα της απάτης επί Δικαστηρίω, που διαπράττεται με παραπλάνηση του Δικαστού όταν υποβάλλεται σε αυτόν ψευδής ισχυρισμός ο οποίος υποστηρίζεται με την εν γνώσει προσκομιδή ψευδών αποδεικτικών μέσων, δηλ. πλαστών ή νοθευμένων εγγράφων ή γνησίων αλλά ψευδών κατά το περιεχόμενό τους (ψευδής κατάθεση μάρτυρα κλπ.), από τα οποία προκύπτει παραπλάνηση του και έκδοση αποφάσεως που ως διαθετική πράξη βλάπτει την περιουσία τρίτου προσώπου (ΑΠ 238/2015, ΠΧρΞΣΤ, 340), δεν συνιστά πράξη περιέχουσα αρχή εκτελέσεως μόνη η προβολή αναληθούς ισχυρισμού που μπορεί να γίνει και με το εισαγωγικό ακόμα δικόγραφο (ΑΠ 2051/2010, ΠΧρΞΒ, 19. Επ’ αυτού βλ. και Ν. Ανδρουλάκης: «Είναι νοητή η απάτη επί Δικαστηρίω»: ΠΧρΚ, 561 εξ’ αφορμής της Συμβ. Πλημ. Ηρακλείου: 695/1970, ΠΧρΚ, 537). Η επίκληση και προσκομιδή αποδεικτικών μέσων προς απόδειξιν των ισχυρισμών του διαδίκου κρίνεται υπό τους όρους της αιτιώδους συνάφειας ανάμεσα σε αυτή τη δικονομική συμπεριφορά και την θεωρούμενη ως διαθετική πράξη Δικαστική Απόφαση (ΑΠ 1188/2014, ΠΧρΞΕ, 506, ΑΠ 1103/2014, ΠΧρΞΕ, 531). Τούτο σημαίνει ότι σε περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν χωρεί τεκμήριο ομολογίας, ως συμβαίνει κατά κανόνα, και το Δικαστήριο προβαίνει στην έκδοση αποφάσεως κατά συνεκτίμηση και αξιολόγηση όλων των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίζονται από όλους τους διαδίκους (σχετ. ΑΠ 977/2009, Αρμεν. 2009, 1743), η βλάβη της περιουσίας του ηττηθέντος διαδίκου δεν είναι παράνομη το μεν διότι δεν αποτελεί άμεσο και αποκλειστικό αποτέλεσμα της ψευδούς παράστασης κατά τη θεωρία του ισοδυνάμου των όρων που απαιτεί να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος όχι μόνο ανάμεσα στην απατηλή συμπεριφορά του δράστη και την πλάνη του διαθέτοντος αλλά και ανάμεσα σε αυτή και την βλαπτική περιουσιακή διάθεση (σχετ. διάταξη Εισαγγ. Πρωτ. Θεσ/νίκης: 67/2007, ΠΧρΝΘ, 668), το δε διότι συνιστά τούτη αντανακλαστική συνέπεια νόμιμης, συνταγματικής περιωπής (άρθρο 20 Συν/τος) διαδικασίας, βάσει του ισχύοντος θετικού δικαίου (βλ. Ανδρουλάκης: εα, 569). Ακριβώς η συνεκτίμηση από το Δικαστήριο όλων των αποδεικτικών μέσων αποκλείει και αυτή ακόμα την απόπειρα διαπράξεως του εγκλήματος, διότι η επίκληση και η προσκομιδή αποκλειστικών στοιχείων ψευδών, έστω, κατά περιεχόμενο δεν οδηγεί άνευ ετέρου στην έκδοση σύμφωνης προς αυτά και μόνον δικαστικής αποφάσεως εάν για οποιονδήποτε λόγο δεν ανακοπεί η προς αυτήν διαδρομή των πραγμάτων (ΑΠ 1021/2015, ε.α., ΑΠ 391/2015, ε.α.). Τέτοιος ανακύπτων τη διαδρομή προς την ολοκλήρωση του εγκλήματος λόγος δεν είναι η εκφερόμενη δικαστική κρίση, στον έλεγχο της οποίας εξ αρχής και εν γνώσει όλων υποβάλλονται οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί και τα προσκομιζόμενα αποδεικτικά μέσα. Επομένως, δεν στοιχειοθετούνται τα καταγγελόμενα δια της εγκλήσεως εγκλήματα της απόπειρας απάτης επί Δικαστηρίω και της απάτης επί Δικαστηρίω - η πράξη αυτή μάλιστα καταγγέλλεται ότι διαπράχθηκε κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ισχύοντος του ανακριτικού συστήματος - και η υποβληθείσα έγκληση είναι κατά τούτο νόμο αστήρικτη.

ΑΠΔΠΧ Απόφαση 126/2017: Εσωκομματικές προκριματικές εκλογές και προστασία προσωπικών δεδομένων

Απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Για την διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας επιλογής του επικεφαλής ενός υπό ίδρυση νέου πολιτικού φορέα –ο οποίος δεν έχει ακόμη μετασχηματισθεί σε πολιτικό κόμμα και δεν έχει εγγεγραμμένα μέλη– μπορεί να καταρτιστεί αρχείο ψηφισάντων, προκειμένου αφενός να αποδεικνύεται η συμμετοχή στην ψηφοφορία και αφετέρου να προκύπτει, διά της υπογραφής των ψηφιζόντων, η συγκατάθεσή τους ως προς την επεξεργασία των ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων. Το εν λόγω αρχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τον έλεγχο του αδιάβλητου της ψηφοφορίας και για τον λόγο αυτόν η τήρηση και η λειτουργία του πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα για τη διενέργεια των απαιτούμενων εξακριβώσεων, το οποίο κατά την κρίση της ΑΠΔΠΧ, δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση του δεύτερου γύρου των προκριματικών εκλογών.

Περαιτέρω, επιτρέπεται η δημιουργία ιδιαίτερου αρχείου μελών του νέου πολιτικού φορέα, στο οποίο θα καταχωρίζονται τα στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας όσων από τους ψηφίζοντες δηλώσουν ότι επιθυμούν τη συμμετοχή τους στις περαιτέρω διεργασίες για τη συγκρότηση του νέου πολιτικού φορέα. Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο εν λόγω αρχείο μπορούν να τηρηθούν επ’ αόριστον, δεδομένου ότι ο σκοπός του συγκεκριμένου αρχείου είναι η συγκρότηση του πρώτου πυρήνα των μελών και των εκλογέων του νέου πολιτικού φορέα και υπάρχει ειδική συγκατάθεση των προσώπων αυτών για τον συγκεκριμένο σκοπό επεξεργασίας. Απαγορεύεται η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο διάδοση των προσωπικών δεδομένων που περιέχονται στο αρχείο αυτό και κυρίως η διάδοσή τους μέσω διαδικτύου.

Τέλος, όσον αφορά το αρχείο εθελοντών επιτρέπεται η τήρηση και η λειτουργία του, αλλά μόνο για χρονικό διάστημα δύο μηνών μετά την ολοκλήρωσή του δεύτερου γύρου των προκριματικών εκλογών, ενώ και στην περίπτωση αυτήν απαγορεύεται η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο διάδοση των προσωπικών δεδομένων που περιέχονται στο αρχείο αυτό.

Σύνθεση:

Κ. Μενουδάκος (Πρόεδρος), Χ. Ανθόπουλος (Εισηγητής), Κ. Χριστοδούλου, Α. Συμβώνης, Σ. Βλαχόπουλος, Κ. Λαμπρινουδάκης και Ε. Μαρτσούκου (τακτικά μέλη), Κ. Καρβέλη, Ε.Ε.Π.- Δικηγόρος (βοηθός εισηγητή), Ε. Παπαγεωργοπούλου (γραμματέας).

Νομικές διατάξεις: Άρθρα 29 παρ. 1 Συντ., 7 παρ. 1, 2 και 3, 7Α παρ. 1 στοιχ. γ΄ ν. 2472/1997, 8 παρ. 1 και 2 στ. δ΄ Οδηγίας 95/46/ΕΚ.

Διαβάστε την απόφαση εδώ : ΑΠΔΠΧ Απόφαση 126/2017