Ανεκτή η άσκηση της προσφυγής κατά τελεσίδικων αποφάσεων πειθαρχικών συμβουλίων από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης του οποίου έληξε η θητεία, εφόσον συντρέχουν συνθήκες όλως εξαιρετικές, οι οποίες καθιστούν αδύνατη την έγκαιρη επιλογή νέου ΓΕΔΔ – Περιεχόμενο της αρχής της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών.
1. Με αφορμή τις προσφυγές που άσκησε ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, 8 μήνες και 3 χρόνια, αντίστοιχα, μετά τη λήξη της θητείας του, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τελεσίδικων αποφάσεων πειθαρχικών συμβουλίων για πειθαρχικά παραπτώματα στα οποία, κατά τη γνώμη του, πρέπει να επιβληθεί η ποινή της οριστικής παύσης ή του υποβιβασμού του υπαλλήλου, στο πλαίσιο της σχετικής αρμοδιότητας που του παρέχει ο Ν. 3074/2002, το Γ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε δύο παραπεμπτικές στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου αποφάσεις του, διευκρίνισε περαιτέρω την έννοια της αρχής της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών. ΄Εκρινε, ειδικότερα ότι, «δεν είναι καταρχήν επιτρεπτή, μετά τη λήξη της θητείας του [Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης], η συνέχιση της αρμοδιότητάς του να ασκεί προσφυγές, ιδίως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τελεσίδικων αποφάσεων πειθαρχικών συμβουλίων. Και είναι μεν ανεκτή η άσκηση της εν λόγω αρμοδιότητας από Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης του οποίου έληξε η θητεία, μόνον, όμως, εφόσον συντρέχουν συνθήκες όλως εξαιρετικές, οι οποίες καθιστούν αδύνατη την έγκαιρη επιλογή νέου Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης από το Υπουργικό Συμβούλιο και, πάντως, όχι πέραν ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις.Διαφορετική ερμηνεία των [σχετικών] διατάξεων, η οποία θα επέτρεπε τη χωρίς χρονικό περιορισμό συνέχιση της άσκησης προσφυγών από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης μετά τη λήξη της θητείας του, δεν μπορεί να βρει έρεισμα στην αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών, δεδομένου ότι η επίμαχη αρμοδιότητα του εν λόγω Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης ανάγεται στον εσωτερικό έλεγχο της Δημόσιας Διοίκησης, αποσκοπεί αποκλειστικά στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος και δεν αφορά στην παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες ή στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από την ανάγκη στενής ερμηνείας των [σχετικών] διατάξεων, ενόψει του ότι η άσκηση της δι’ αυτών καθιδρυόμενης αρμοδιότητας του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης μπορεί να οδηγήσει, …, στη χειροτέρευση της θέσης του πειθαρχικώς διωκομένου».
Το Συμβούλιο της Επικρατείας συνδέει, δηλαδή, την αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών ως δικαιολογητικό λόγο της άσκησης αρμοδιοτήτων μετά τη λήξη της θητείας του οικείου οργάνου με την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες ή με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Η αρχή της συνέχειας αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση ζωτικών αναγκών και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και όχι μόνο στην εύρυθμη λειτουργία της Διοίκησης η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον εσωτερικό έλεγχό της από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Δεδομένου, λοιπόν, ότι η άσκηση της ως άνω αρμοδιότητας του Γενικού Επιθεωρητή αποσκοπεί μόνο στην εύρυθμη αυτή λειτουργία, η οποία αποτελεί πτυχή του δημοσίου συμφέροντος, δεν εντάσσεται στη ρυθμιστική εμβέλεια της αρχής της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών. Το Συμβούλιο της Επικρατείας εστιάζει, εν προκειμένω, στη λειτουργική έννοια της δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή στην αποστολή που έχει ανατεθεί στο συγκεκριμένο όργανο και στα διατιθέμενα σε αυτό για την εκπλήρωση της αποστολής αυτής μέσα.
Από τη νομολογία φαίνεται να συνάγεται ότι μόνον εάν η αποστολή αυτή έγκειται στην εξυπηρέτηση ζωτικών αναγκών και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, η αρχή της συνέχειας μπορεί να στηρίξει την άσκηση των αρμοδιοτήτων του οργάνου μετά τη λήξη της θητείας του [βλ. συναφώς ΣτΕ Ολ 957/1978, η οποία αξιοποιεί την αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών υπό λειτουργική έννοια προς δικαιολόγηση της επίταξης μεταφορικών μέσων κατόπιν εξαγγελίας ακινητοποίησής τους: «κατά την συνταγματικήν διάταξιν του άρθρου 18 παρ. 3, επίταξις ιδιοκτησίας επιτρέπεται, μεταξύ άλλων, και “προς θεραπείαν αμέσου κοινωνικής ανάγκης, δυναμένης να θέση εις κίνδυνον την δημοσίαν τάξιν”, ως τοιαύτη δε, κατά την αληθή της εν λόγω διατάξεως έννοιαν, δέον να θεωρηθή και η απειλή σοβαράς διαταράξεως της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, ήτις δύναται να συνίσταται και εις την διατάραξιν της συνεχούς και ομαλής λειτουργίας των υπό ουσιαστικήν έννοιαν δημοσίων υπηρεσιών, αίτινες εμφανίζουν ηυξημένον κοινωνικόν ενδιαφέρον και είναι απολύτως ουσιώδους σημασίας δια την ζωήν της ολότητος και απαραίτητοι δια την θεραπείαν των αναγκών του κοινού. Πράγματι, ο όρος “δημοσία τάξις”, εν τη ρηθείση συνταγματική διατάξει, τίθεται υπό την ευρείαν αυτού έννοιαν, περιλαμβάνουσαν, πέραν της δημοσίας ασφαλείας, και την τήρησιν της θεμελιώδους εν τω δημοσίω δικαίω αρχής της συνεχούς και αδιαταράκτου λειτουργίας των ειρημένων δημοσίων υπηρεσιών. Τοιαύτη δε ζωτικής σημασίας δημοσία υπηρεσία, υπό ουσιαστικήν έννοιαν, είναι και η αστική συγκοινωνία της περιοχής πρωτευούσης, η ακώλυτος διεξαγωγή της οποίας αποτελεί βασικήν ανάγκην δια σημαντικόν τμήμα του πληθυσμού της χώρας. Όθεν, η απειλή διακοπής της υπηρεσίας ταύτης, συσιστώσα περίπτωσιν σοβαράς διαταράξεως της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Χώρας, εμπίπτει εις την κατά την ειρημένην συνταγματικήν διάταξιν έννοιαν της αμέσου κοινωνικής ανάγκης, ήτις δύναται να θέση εις κίνδυνον την δημοσίαν τάξιν και, επομένως, εν τοιαύτη περιπτώσει, είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η επίταξις των αναγκαίων υλικών μέσων προς διασφάλισιν της συνεχούς και αδιαταράκτου λειτουργίας τοιαύτης υπηρεσίας].
Το Συμβούλιο της Επικρατείας συνδέει, δηλαδή, την αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών ως δικαιολογητικό λόγο της άσκησης αρμοδιοτήτων μετά τη λήξη της θητείας του οικείου οργάνου με την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες ή με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Η αρχή της συνέχειας αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση ζωτικών αναγκών και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και όχι μόνο στην εύρυθμη λειτουργία της Διοίκησης η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον εσωτερικό έλεγχό της από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Δεδομένου, λοιπόν, ότι η άσκηση της ως άνω αρμοδιότητας του Γενικού Επιθεωρητή αποσκοπεί μόνο στην εύρυθμη αυτή λειτουργία, η οποία αποτελεί πτυχή του δημοσίου συμφέροντος, δεν εντάσσεται στη ρυθμιστική εμβέλεια της αρχής της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών. Το Συμβούλιο της Επικρατείας εστιάζει, εν προκειμένω, στη λειτουργική έννοια της δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή στην αποστολή που έχει ανατεθεί στο συγκεκριμένο όργανο και στα διατιθέμενα σε αυτό για την εκπλήρωση της αποστολής αυτής μέσα.
Από τη νομολογία φαίνεται να συνάγεται ότι μόνον εάν η αποστολή αυτή έγκειται στην εξυπηρέτηση ζωτικών αναγκών και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, η αρχή της συνέχειας μπορεί να στηρίξει την άσκηση των αρμοδιοτήτων του οργάνου μετά τη λήξη της θητείας του [βλ. συναφώς ΣτΕ Ολ 957/1978, η οποία αξιοποιεί την αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών υπό λειτουργική έννοια προς δικαιολόγηση της επίταξης μεταφορικών μέσων κατόπιν εξαγγελίας ακινητοποίησής τους: «κατά την συνταγματικήν διάταξιν του άρθρου 18 παρ. 3, επίταξις ιδιοκτησίας επιτρέπεται, μεταξύ άλλων, και “προς θεραπείαν αμέσου κοινωνικής ανάγκης, δυναμένης να θέση εις κίνδυνον την δημοσίαν τάξιν”, ως τοιαύτη δε, κατά την αληθή της εν λόγω διατάξεως έννοιαν, δέον να θεωρηθή και η απειλή σοβαράς διαταράξεως της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, ήτις δύναται να συνίσταται και εις την διατάραξιν της συνεχούς και ομαλής λειτουργίας των υπό ουσιαστικήν έννοιαν δημοσίων υπηρεσιών, αίτινες εμφανίζουν ηυξημένον κοινωνικόν ενδιαφέρον και είναι απολύτως ουσιώδους σημασίας δια την ζωήν της ολότητος και απαραίτητοι δια την θεραπείαν των αναγκών του κοινού. Πράγματι, ο όρος “δημοσία τάξις”, εν τη ρηθείση συνταγματική διατάξει, τίθεται υπό την ευρείαν αυτού έννοιαν, περιλαμβάνουσαν, πέραν της δημοσίας ασφαλείας, και την τήρησιν της θεμελιώδους εν τω δημοσίω δικαίω αρχής της συνεχούς και αδιαταράκτου λειτουργίας των ειρημένων δημοσίων υπηρεσιών. Τοιαύτη δε ζωτικής σημασίας δημοσία υπηρεσία, υπό ουσιαστικήν έννοιαν, είναι και η αστική συγκοινωνία της περιοχής πρωτευούσης, η ακώλυτος διεξαγωγή της οποίας αποτελεί βασικήν ανάγκην δια σημαντικόν τμήμα του πληθυσμού της χώρας. Όθεν, η απειλή διακοπής της υπηρεσίας ταύτης, συσιστώσα περίπτωσιν σοβαράς διαταράξεως της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Χώρας, εμπίπτει εις την κατά την ειρημένην συνταγματικήν διάταξιν έννοιαν της αμέσου κοινωνικής ανάγκης, ήτις δύναται να θέση εις κίνδυνον την δημοσίαν τάξιν και, επομένως, εν τοιαύτη περιπτώσει, είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η επίταξις των αναγκαίων υλικών μέσων προς διασφάλισιν της συνεχούς και αδιαταράκτου λειτουργίας τοιαύτης υπηρεσίας].
