ΑΠ 157/2020 (ποιν.) : Το λευκό ποινικό μητρώο δεν αρκεί για την αναγνώριση του ελαφρυντικού της σύννομης ζωής

Με βάση τα προαναφερόμενα και τις προβλεπόμενες για την καθεμία αξιόποινη πράξη του τότε κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος ποινές, προκύπτει ότι οι πράξεις της απόπειρας ανθρωποκτονίας και της επικίνδυνης σωματικής βλάβης αυτού που τελέσθηκαν σε βάρος του Αστυνομικού Ε. Κ. του Α., περιέχουν επιεικέστερες διατάξεις γι' αυτόν μετά την εφαρμογή του Νέου Ποινικού Κώδικα, ενώ αντιθέτως η πράξη της αντίστασης του άρθρου 162 παρ. 2 του Παλαιού Ποινικού Κώδικα, περιέχει επιεικέστερες, για τον ίδιο, διατάξεις, αφού με αυτόν προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και με το Νέο Ποινικό Κώδικα, προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή.

Συνάμα, οι διατάξεις του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α' και ε' του νέου Ποινικού Κώδικα, που αφορούν τις ελαφρυντικές περιστάσεις του προτέρου σύννομου βίου και της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη, είναι ευμενέστερες των αντιστοίχων προϊσχυσασών διατάξεων του καταργηθέντος Ποινικού Κώδικα.

 

Ειδικότερα, διευρύνεται η δυνατότητα αναγνώρισης της πρώτης ελαφρυντικής περίστασης, καθόσον υιοθετήθηκε το δεκτικό βεβαίωσης κριτήριο της "νόμιμης" ζωής έναντι του απροσδιόριστου κριτηρίου την "έντιμης" ζωής και δεν ελέγχεται πλέον η κατά το άρθρο 9 παρ. 1 εδάφ. β' του Συντάγματος "απαραβίαστη" προηγούμενη ιδιωτική οικογενειακή ζωή του υπαιτίου.

Επομένως, κριτήριο για τη συνδρομή της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α' του νέου Π.Κ. είναι η σύννομη ζωή του υπαιτίου, που υπάρχει όταν αυτός δεν έχει διαπράξει αξιόποινη πράξη παραβιάζοντας επιτακτικούς ή απαγορευτικούς κανόνες δικαίου και, πάντως, το λευκό ποινικό μητρώο δεν αποτελεί το μόνο αποδεικτικό στοιχείο για την κατάφαση της συνδρομής της εν λόγω ελαφρυντικής περίστασης, του δικαστή δυναμένου να κρίνει στο πλαίσιο που ορίζεται από το άρθρο 178 του Κ.Π.Δ.

 

[...] Περαιτέρω, δεν προέκυψε η ύπαρξη περιστατικών, που να δικαιολογούν ότι ο δεύτερος κατηγορούμενος έζησε έως τον χρόνο τέλεσης των παραπάνω πράξεων έντιμη ζωή, η δε ύπαρξη του λευκού ποινικού μητρώου από μόνη της δεν καταφάσκει το στοιχείο αυτό, πολύ δε περισσότερο, που κρίνεται ως συμπτωματική λαμβάνοντας υπόψη το είδος και τη βαρύτητα των πράξεων, στις οποίες ενεπλάκη ο εν λόγω κατηγορούμενος. Επίσης, η τυχόν καλή διαγωγή του κρατουμένου στη φυλακή και μόνο, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν αποδεικνύεται, δεν μπορεί να οδηγήσει στην αναγνώριση του ελαφρυντικού του άρθρου 84 παρ. 2 περ. ε' του Π.Κ. στο πρόσωπό του. Επίσης, από κανένα στοιχείο δεν προέκυψε ότι ο δεύτερος κατηγορούμενος επέδειξε ειλικρινή μετάνοια (μεταμέλεια) μετά τις πράξεις του και γι' αυτό το λόγο θα πρέπει να απορριφθεί ως κατ' ουσία αβάσιμο το αίτημά του περί χορήγησης του ελαφρυντικού του άρθρου 84 παρ. 2 περ. δ' του Π.Κ., όπως επίσης και τα υποβληθέντα από αυτόν αιτήματα (αυτοτελείς ισχυρισμοί) περί μετατροπής της κατηγορίας της απόπειρας ανθρωποκτονίας σε επικίνδυνη σωματική βλάβη ή άλλως βαριά μη σκοπούμενη σωματική βλάβη και περί μεταβολής της κατηγορίας από αντίσταση (του άρθρου 167 του Π.Κ.) σε απείθεια (του άρθρου 169 του Π.Κ.), αφού σύμφωνα με τα ανωτέρω αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά, δεν στοιχειοθετούνται αντικειμενικώς τα ως άνω αδικήματα (επικίνδυνης σωματικής βλάβης, βαριάς μη σκοπούμενης σωματικής βλάβης και απείθειας). Τέλος, τα υποβληθέντα από τον δεύτερο κατηγορούμενο αιτήματα περί διεξαγωγής ιατροδικαστικής εξέτασης όσον αφορά τον τραυματισμό του και προσκόμισης βιντεοσκοπουμένου υλικού των διοδίων του χρόνου, που έγινε η επιχείρηση, πρέπει να απορριφθούν, το μεν πρώτο διότι λόγω της παρόδου μακρότατου χρόνου από τον τραυματισμό του η εξέτασή του κανένα χρήσιμο στοιχείο δεν θα εισέφερε, το δε δεύτερο, διότι το αρχείο καταγραφής διερχομένων οχημάτων διατηρείται για δέκα πέντε (15) ημέρες, όπως διαβεβαιώνουν οι υπεύθυνοι της εταιρείας "Νέα Οδός Α.Ε." (βλ. το από 26-9-2011 σχετικό έγγραφο). Κατόπιν όλων των ανωτέρω, ο δεύτερος κατηγορούμενος θα πρέπει να κηρυχθεί ένοχος των πράξεων της κατοχής και μεταφοράς (μεγάλης) ποσότητας ναρκωτικών ουσιών, της απόπειρας ανθρωποκτονίας, της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, της αντίστασης κατά της αρχής, της παράνομης οπλοκατοχής και της παράνομης οπλοχρησίας, σύμφωνα με όσα ειδικότερα αναφέρονται στο διατακτικό της παρούσας".

 

[...] Περαιτέρω, ενόψει του ότι και κατά την επιβεβλημένη αυτεπάγγελτη εφαρμογή του επιεικέστερου, ισχύσαντος μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης, νεότερου νόμου (άρθρων 2, 52 παρ. 2, 83, 84 παρ. 2 εδ. α' και ε', 463 παρ. 1 και 4 του Ν.Π.Κ., 511 εδ. δ', 585, 589, 20 του Νόμου 4139/2013, 10, 13 και 14 του Νόμου 2168/1999) και επίσης ενόψει του ότι στο Ν.Π.Κ. δεν επαναδιατυπώθηκαν τα αναφερόμενα στις διατάξεις των άρθρων 59 και 60 του Π.Π.Κ., όπου προβλεπόταν, σε περίπτωση καταδίκης σε πρόσκαιρη κάθειρξη, πρόσκαιρη αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων από δύο (2) έως δέκα (10) έτη, ακόμη ενόψει του ότι το άρθρο 74 του Π.Π.Κ. με το οποίο διατασσόταν η, σε περίπτωση καταδίκης, απέλαση του αλλοδαπού από την χώρα μετά την έκτιση της ποινής, καταργήθηκε με το Ν.Π.Κ. και με το άρθρο 511 εδάφ. δ' του Κ.Π.Δ. το Δικαστήριο του Αρείου Πάγου αυτεπαγγέλτως εφαρμόζει τον επιεικέστερο νόμο που ισχύει μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς τις διατάξεις της, με τις οποίες απορρίφθηκαν οι ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α' και ε' του Ν.Π.Κ., ως προς τις διατάξεις της με τις οποίες επιβλήθηκαν οι στερητικές της ελευθερίας ποινές, οι χρηματικές ποινές, η συνολική στερητική της ελευθερίας ποινή και η συνολική ποινή, καθώς και ως προς αυτές, με τις οποίες καταγνώσθηκε στον αναιρεσείοντα η αποστέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών και διατάχθηκε η απέλασή του από την Χώρα μετά την έκτιση της ποινής, να απαλειφθούν από τον Άρειο Πάγο από το διατακτικό της προσβαλλόμενης απόφασης οι διατάξεις, με τις οποίες καταγνώσθηκε στον τότε δεύτερο κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα η αποστέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και η απέλαση αυτού από την Χώρα μετά την έκτιση της ποινής, αφού δεν συντρέχει περίπτωση παραπομπής στο Δικαστήριο της ουσίας, ελλείψει αντικειμένου έρευνας, κατά τούτα, να παραπεμφθεί η υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος της, για νέα συζήτηση, στο ίδιο Δικαστήριο, που εξέδωσε την αναιρεθείσα απόφαση, συγκροτούμενο, εφόσον είναι δυνατό, από τους ίδιους Δικαστές, οι οποίοι είχαν δικάσει προηγουμένως και τούτο εφόσον πρόκειται να κριθεί μόνο το σκέλος της ποινής (άρθρο 522 του Κ.Π.Δ.)