Σάββατο 9 Ιουλίου 2016

Brexit και υποθέσεις διασυνοριακών ζημιών αυτοκινήτου [του Γιάννη Παπαδόπουλου, Δικηγόρου, Διευθυντή της Νομικής Υπηρεσίας της Ασφαλιστικής Εταιρίας “Ευρωπαϊκή Ένωσις-Ασφάλειαι Μινέτα”]


Το αποτέλεσμα του πολύ πρόσφατου δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο και η απόφαση για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από σαράντα τρία χρόνια προκαλεί τεκτονικές δονήσεις στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται κάποια στιγμή, μετά την εκλογή του καινούργιου Πρωθυπουργού του, να υποβάλει την αίτηση που προβλέπει το άρθρο 50 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ξεκινήσουν επίσημα οι διαπραγματεύσεις για την αποχώρησή του από την Ένωση.
Το Ευρωπαϊκό δίκαιο, κατά την μετεξέλιξη της ΕΟΚ σε ΕΕ, εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε ώστε να περιλαμβάνει σημαντικές και σύνθετες ρυθμίσεις που αφορούν στον τρόπο διαχείρισης των ζημιών αυτοκινήτων, ιδίως σε επίπεδο διασυνοριακών υποθέσεων.
Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για την ασφάλιση ζημιών από την λειτουργία αυτοκινήτου, η πολύ γνωστή «Σύμβαση των Βρυξελλών», που έχει πλέον μετεξελιχθεί στον Κανονισμό 1215/12 ΕΕ και φυσικά ο κανονισμός «Ρώμη ΙΙ» μαζί με μια σειρά άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων αλλά και αποφάσεων του Δικαστηρίου τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης έχουν δημιουργήσει ένα πολύπλευρο πλέγμα κανόνων που ρυθμίζουν την διαδικασία διαχείρισης, δικαστικής και μη, μιας ζημίας αυτοκινήτου κυρίως όταν το θύμα και ο ασφαλιστής έχουν διαφορετική διαμονή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αρχικά, η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) C 463/06, FBTO Schadeverzekeringen NV κατά Jack Odenbreit επιβεβαίωσε την δυνατότητα, που παρείχε πάντα η Σύμβαση των Βρυξελλών στο θύμα τροχαίου ατυχήματος, να ασκήσει την αγωγή αποζημίωσής του, όχι μόνο στην χώρα που επήλθε το ζημιογόνο γεγονός ή στην χώρα που εδρεύει ο ασφαλιστής του ζημιογόνου οχήματος, αλλά, κυρίως, και στην χώρα που έχει αυτό την συνήθη διαμονή του.
Στην συνέχεια, με το άρθρο 4 παρ 2 του Κανονισμού Ρώμη ΙΙ επήλθε μεταβολή στο εφαρμοστέο δίκαιο καθώς, εάν το θύμα και ο θύτης είναι της ίδιας κοινής διαμονής σε χώρα άλλη πλην αυτής που επήλθε το ζημιογόνο γεγονός, δεν εφαρμόζεται το δίκαιο της lex loci delicti comissi (κατά την ΑΚ 26 το Ελληνικό, επί ατυχήματος στην Ελλάδα) αλλά το δίκαιο της χώρας όπου έχουν την κοινή τους διαμονή.
Η 4η οδηγία της ΕΕ για την ασφάλιση ζημιών αυτοκινήτων προβλέπει επίσης τον διορισμό «αντιπροσώπου ζημιών» σε κάθε χώρα της Ένωσης για κάθε ασφαλιστή που δραστηριοποιείται στον κλάδο αυτοκινήτων. Μάλιστα, το ΔΕΕ με την απόφαση του C-306/12 στην υπόθεση Spedition Welter GmbH v Avanssur SA, έκρινε ότι ο αντιπρόσωπος αυτός είναι και εκ του νόμου αντίκλητος και μπορεί να επιδοθεί, έγκυρα, σε αυτόν αγωγή και κάθε άλλο δικόγραφο του θύματος που ζητεί να επιληφθούν τα δικαστήρια του τόπου της διαμονής επί τροχαίου ατυχήματος στην Ελλάδα.
Ήδη, με αίτηση προδικαστικής αποφάσεως, την οποία υπέβαλε το Tribunal da Relação do Porto (Πορτογαλία) στις 2 Νοεμβρίου 2015 στη υπόθεση Alberto José Vieira de Azevedo κ.λπ. κατά CED Portugal Unipessoal, Lda, Instituto de Seguros de Portugal — Fundo de Garantia Automóvel στην υπόθεση C-558/15, ερωτάται το ΔΕΕ εάν αυτός ο ανταποκριτής ζημιάς έχει ευρύτερο ρόλο στην αποζημίωση του θύματος και ιδιαίτερα εάν «Παρέχεται η δυνατότητα από την αιτιολογική σκέψη 16α και το άρθρο 4 της τέταρτης οδηγίας ασφαλίσεως αυτοκινήτων (οδηγία 2000/26/ΕΚ (1) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Μαΐου 2000, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2005/14/ΕΚ (2) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2005), λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των παραγράφων 4, 5 και 8 του εν λόγω άρθρου 4 για άσκηση αγωγής κατά του αντιπροσώπου ασφαλιστικής εταιρίας, η οποία δεν ασκεί δραστηριότητες στη χώρα όπου ασκείται αγωγή αποζημιώσεως λόγω τροχαίου ατυχήματος, βάσει της υποχρεωτικήςασφαλίσεως της αστικής ευθύνης από την κυκλοφορία αυτοκινούμενων οχημάτων που συνήφθη σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ταυτόχρονα, πολλές ασφαλιστικές εταιρίες, είτε κάποιες αλλοδαπές που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά, αλλά κυρίως ελληνικές, αντιμετωπίζουν σημαντικό αριθμό υποθέσεων κατοίκων του Ηνωμ. Βασιλείου που εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα και βέβαια ενάγονται κατά τα ανωτέρω στα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό είναι επόμενο, καθώς περίπου 2,5 εκατομμύρια υπήκοοι του Ην. Βασιλείου επιλέγουν την Ελλάδα για τις διακοπές τους αλλά και γιατί πολλοί Έλληνες κατοικούν πλέον μόνιμα εκεί.
Η Ελληνική νομολογία έχει επίσης αντιμετωπίσει σημαντικές υποθέσεις υπηκόων- κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου που ενεπλάκησαν σε τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα.
Με την απόφαση σταθμό του Αρείου Πάγου 1829/2006 κρίθηκε ότι τα Ελληνικά δικαστήρια μπορούν να αρνηθούν να κηρύξουν εκτελεστές αποφάσεις των Δικαστηρίων του Η. Βασιλείου που επιδικάζουν δικαστικές δαπάνες δυσανάλογες με την αξία της διαφοράς ως αντικείμενες στην Ελληνική Δημόσια τάξη. Το γεγονός όμως ότι η πλειοψηφία των ασφαλιστών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα είτε Έλληνες, είτε αλλοδαποί, διαθέτουν περιουσία και εκτός Ελλάδας και επομένως είναι σε κίνδυνο αυτή να αποτελέσει αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης, περιορίζει σημαντικά την σημασία αυτής της απόφασης καθώς μόνο ο Ελληνικός Άρειος Πάγος μεταξύ 28 κρατών έλαβε τέτοια αυστηρή θέση.
Έτσι, για παράδειγμα, ο Χ Βρετανός τουρίστας, μαζί με την Ελληνίδα σύντροφό του που διαμένουν μόνιμα στο Λονδίνο, νοικιάζει μια τετράτροχη μοτοσυκλέτα (γουρούνα) στον Λαγανά της Ζακύνθου που είναι ταξινομημένη στην Ελλάδα και ασφαλίζεται από την Ελληνική Ασφαλιστική Εταιρία Υ, χάνει τον έλεγχο και από αποκλειστική αμέλειά του, τραυματίζεται ο ίδιος και, κυρίως, η συναναβάτιδα φίλη του, η οποία μένει παράλυτη. Σε παραλλαγή, η φίλη του χάνει την ζωή της.
Με όσα συνεχίζουν να ισχύουν σήμερα, είτε το θύμα είτε οι συγγενείς του - στην δεύτερη εκδοχή -, μπορούν να στραφούν σε βάρος της Ελληνικής Ασφαλιστικής Εταιρίας Υ στα δικαστήρια του Ην. Βασιλείου και το θύμα να λάβει αποζημίωση με βάση το Δίκαιο της κοινής διαμονής του οδηγού θύτη και του θύματος δηλαδή το Αγγλικό [εξαντλώντας άμεσα το όριο της κάλυψης, αφού μια παραπληγία αξιολογείται έως και 10 εκ λίρες(!)], αφού διαμένουν στο Λονδίνο, και φυσικά με σημαντική δικαστική δαπάνη σε βάρος της εν ΕλλάδιΑσφαλιστικής Εταιρίας.
Αντίθετα, στην περίπτωση του θανάτου, η οικογένεια της θανούσης, και μάλιστα ένας πολύ στενότερος κύκλος προσώπων σε σχέση με την Ελλάδα, να λάβει τα, πενιχρά, ποσά - σε σχέση με τα συνήθως επιδικαζόμενα υπό το άρθρο 932ΑΚ - που προβλέπει η Fatal Accidents Act του 1976.
Τι θα συμβεί άραγε με το Brexit; Θα παραμείνει το υπάρχον καθεστώς και όσα προβλέπονται ή το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποφασίσει ενδεχομένως με νέο καθεστώς να ρυθμίσει αυτά τα θέματα; Στην παρούσα φάση βέβαια, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Ένα από τα σημεία τριβής στην προεκλογική εκστρατεία πριν το δημοψήφισμα ήταν και η «επικυριαρχία» - supremacy - του Δικαστηρίου της ΕΕ. Όπως ήδη ανέλυσα, το ΔΕΕ με σειρά αποφάσεών του διαμόρφωσε σημαντικά ένα νομικό πλαίσιο στις διασυνοριακές ζημιές. Θα ήταν επομένως απίθανο σήμερα στην μετά Βrexit εποχή να αποδεχθεί το Ην. Βασίλειο να συνεχίζει το ΔΕΕ να καθορίζει την νομολογία. Αλλά, ακόμα και εάν επιλεγεί η λύση μιας σύνδεσης τύπου Νορβηγίας, πάλι το Δικαστήριο του ΕΟΧ (EFTA Court) αναφέρεται στην νομολογία του ΔΕΕ.
Επομένως, θα μπορούσε είτε μόνο η Ελληνική Πλευρά, αλλά και στο σύνολό της η ΕΕ, να θέσει επιτακτικά το ζήτημα στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν. Η δυνατότητα που σήμερα παρέχεται στο θύμα να ενάγει τον Έλληνα ασφαλιστή στα Βρετανικά δικαστήρια είτε θα πρέπει να δοθεί με κάποιο σημαντικό αντάλλαγμα σε άλλο τομέα, είτε να περιοριστεί συγκεκριμένα (π.χ να υπάρχει ένα όριο στην Δικαστική δαπάνη, να ορίζονται συγκεκριμένοι κανόνες στα θέματα απόδειξης με την λήψη ιατρικής πραγματογνωμοσύνης από Έλληνες ιατρούς, να μην εγείρονται διεκδικήσεις για πρόωρα κονδύλια) είτε να αποκλειστεί ολοκληρωτικά και οι παθόντες και μονίμως διαμένοντες στο Ην. Βασίλειο να ενάγουν μόνο στα Ελληνικά ή στα δικαστήρια εντός της ΕΕ εάν εδρεύει εκεί ο Ασφαλιστής, αλλά όχι στον τόπο διαμονής τους. Επομένως, φρονώ ότι οι Έλληνες ασφαλιστές θα πρέπει να αποφασίσουν από τώρα τι στάση θα κρατήσουν και να θέσουν στα αρμόδια όργανα το θέμα άμεσα.
Επειδή η κατάσταση παραμένει ρευστή θα πρέπει ο Έλληνας ασφαλιστής, εφ όσον του έχει αναγγελθεί ήδη ζημία, να λάβει σύντομα όλα τα μέτρα ώστε να εκδικαστεί κατά το μεγαλύτερο δυνατό μέρος η διαφορά στα Ελληνικά δικαστήρια.
Ασφαλώς, είναι σημαντικό, όσοι Βρετανοί δεν έχουν ασκήσει τυχόν αγωγές τους για ήδη συμβάντα στην Ελλάδα να σπεύσουν να ασκήσουν τις αξιώσεις τους τώρα στα Βρετανικά Δικαστήρια ώστε να διασφαλίσουν το δικονομικό δικαίωμα της επιλογής δωσιδικίας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εξετάσουν στα σοβαρά την δυνατότητα να συν-ενάγουν και τον ανταποκριτή ζημιών του Έλληνα ασφαλιστή.
Το εάν και πώς θα αποφασίσει το ΔΕΕ για αυτό το σημαντικό ζήτημα είναι προς το παρόν δύσκολο να προβλεφθεί.
Αλλά, εάν ήθελε κριθεί ότι μπορεί να εναχθεί και ο αντιπρόσωπος ζημιών, οι Έλληνες ασφαλιστές πιθανώς να βρεθούν στην δύσκολη θέση να πρέπει να ικανοποιήσουν απαιτήσεις για όσα αυτός θα έχει ήδη καταβάλει για υποθέσεις που ίσως οι ασφαλιστές θα αντιμετώπιζαν διαφορετικά. Επομένως, θα πρέπει έγκαιρα να διασφαλίσουν με τροποποίηση των συμβάσεών τους με τους εκάστοτε ανταποκριτές στο Ηνωμ. Βασίλειοότι καμία ζημιά δεν θα διακανονιστεί χωρίς την δική τους ενεργή ανάμειξη και έγκριση. Ενδεχομένως, εν όψει των εξελίξεων, οι ενάγοντες να καταφύγουν σε αυτή την λύση καθώς ενάγουν έτσι Βρετανικό Νομικό πρόσωπο, στα αρμόδια Δικαστήρια της έδρας του και βέβαια προσβλέπουν να ικανοποιηθούν από την περιουσία του σε Στερλίνες.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι γεμάτοι εξελίξεις. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι φημισμένος δεινός διαπραγματευτής και θα επιδιώξει το καλύτερο για τους υπηκόους του. Αν και προσωρινά δείχνει να μην έχει σχέδιο, η εμπειρία που έχει ήδη αποκτήσει στην δεκαετία του 1955-1965, όταν οι χώρες της αυτοκρατορίας-κοινοπολιτείας ανεξαρτητοποιήθηκαν, είναι σημαντικότατη.
Νομίζω, ότι είναι επιτακτική ανάγκη σε επίπεδο κάθε εταιρίας να οργανωθεί μια ομάδα διαχείρισης τουBrexit από στελέχη του κλάδου αυτοκινήτου και της νομικής υπηρεσίας, αλλά και οι Έλληνες Ασφαλιστές σαν σύνολο, να παρακολουθούν την διαδικασία εκ του σύνεγγυς και να μεταφέρουν έγκαιρα της απόψεις τους σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό Επίπεδο.
 πηγή : http://www.nextdeal.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου