Το Νέο Σύστημα Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών στην Ελλάδα. Η θεσμική κατοχύρωση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης

 

Συγγραφέας: ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Συγγραφέας: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΡΙΑ ΤΖΑΤΖΑΚΗ

Ι. Εισαγωγή

Η Ελλάδα είναι χώρα ιδιαίτερα πλούσια σε βιοποικιλότητα και τα φυσικά της οικοσυστήματα έχουν ιδιαίτερη αξία.[1] Οι Προστατευόμενες Περιοχές δεν στοχεύουν απλά στην προστασία της βιοποικιλότητας και των φυσικών οικοσυστημάτων αλλά ταυτόχρονα συνιστούν το θεμέλιο λίθο για τη διατήρηση και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.[2] Η αποτελεσματική διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών συμβάλλει σημαντικά στη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, την αποθήκευση πολύτιμων αποθεμάτων υδατικών πόρων, την προστασία του εδάφους, των καλλιεργειών και των φυσικών οικοσυστημάτων.[3] Τα οικοσυστήματα με τη σειρά τους παρέχουν ποικίλες υπηρεσίες, προμηθευτικές (αγαθά και προϊόντα που προέρχονται από τα οικοσυστήματα), ρυθμιστικές (τρόπους με τους οποίους τα οικοσυστήματα ελέγχουν ή τροποποιούν τις βιοτικές και αβιοτικές παραμέτρους που καθορίζουν το περιβάλλον που ζει ο άνθρωπος), καθώς και πολιτισμικές (μη υλικές εκροές των οικοσυστημάτων με συμβολική, πολιτισμική και πνευματική σημασία).

Επίσης, μετριάζουν τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών, την επικινδυνότητα από επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες,[4] ενώ συμβάλλουν καταλυτικά στη ρύθμιση του κλίματος και ως εκ τούτου στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.[5] Η αναγνώριση της αξίας των εν λόγω περιοχών αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, συνεισφέροντας στη στήριξη της οικονομίας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και τη διάθεση των περιβαλλοντικών ωφελειών στον άνθρωπο.[6] Στη χώρα μας φυσικές περιοχές αναγνωρίζονται ως προστατευόμενες βάσει της εθνικής[7] και ενωσιακής νομοθεσίας[8], καθώς και των διεθνών συμβάσεων που έχει κυρώσει η χώρα.[9]

Επιπλέον, οι προστατευόμενες περιοχές εμπίπτουν στο πλαίσιο διεθνών[10] και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών.[11] Δυστυχώς, η υποβάθμιση και καταστροφή της βιοποικιλότητας αποτελούν σύγχρονη πραγματικότητα και θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ανθρωπότητα. Οι επιπτώσεις είναι κρίσιμες και απαιτούν άμεση δράση από το σύνολο των κρατών.[12] Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοπορεί, παρουσιάζοντας μία φιλόδοξη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα έως το έτος 2030,[13] η οποία συνάδει με το εξίσου φιλόδοξο σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών. Το εν λόγω σχέδιο καθορίζει στόχους για τα κράτη μέλη, στους οποίους περιλαμβάνεται η διατήρηση του 30% τουλάχιστον των φυσικών περιοχών και η αφιέρωση του 10% του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού στη βιοποικιλότητα.[14]

Επιπρόσθετα, η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας,[15] γνωστή ως ‘Οδηγία των οικοτόπων’, αποτελεί τη νομοθετική συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Βάσει της εν λόγω Οδηγίας προστατεύονται οι φυσικοί τύποι οικοτόπων (habitats) και τα είδη φυτών και ζώων ενωσιακού ενδιαφέροντος, τα οποία αναφέρονται στα Παραρτήματα Ι και ΙΙ.[16] Σύμφωνα με τις πρόνοιες της Οδηγίας, το Δίκτυο Natura 2000 αποτελείται από τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και από τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 2009/147/EK.[17]

Οι περιοχές του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 αποτελούν περιοχές διατήρησης φυσικών τύπων οικοτόπων και ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος. Το Natura 2000 αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών παγκοσμίως και καταλαμβάνει το 18% της χερσαίας και το 10% της θαλάσσιας έκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κύριος στόχος του δικτύου είναι η διατήρηση της Ικανοποιητικής Κατάστασης Διατήρησης (ΙΚΔ)[18] για τα είδη και τους τύπους οικοτόπων των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ[19].

Η Ελλάδα έχει εντάξει 446 περιοχές στο δίκτυο Natura 2000[20]. Από εκείνες, 265 περιοχές έχουν οριστεί ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και 207 έχουν χαρακτηρισθεί ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα. Οι δύο κατηγορίες περιοχών παρουσιάζουν μεταξύ τους επικαλύψεις. Η συνολική επιφάνεια του δικτύου στην ξηρά ανέρχεται σε 36.000 km2 περίπου και καλύπτει 27,3% της χερσαίας έκτασης της χώρας.[21] Το θαλάσσιο τμήμα του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα καταλαμβάνει 23.000 km2  περίπου και καλύπτει το 19,6% των θαλάσσιων υδάτων.

ΣυμβΕφΠατρών 77/2021: Θάνατος ασθενούς από COVID-19 - Ανθρωποκτονία εξ αμελείας -Διαταγή διενέργειας νεκροψίας

Έφεση Αντεισαγγελέα Εφετών κατά βουλεύματος Συμβουλίου Πλημμελειοδικών με το οποίο αποφάνθηκε να μη γίνει νεκροψία-νεκροτομή στο πτώμα θανόντος ο οποίος νοσηλευόταν σε νοσοκομείο με κορωνοϊό και απεβίωσε προκειμένου να διερευνηθούν οι ακριβείς συνθήκες του θανάτου του ύστερα από έγκληση για ανθρωποκτονία από αμέλεια που υπέβαλαν οι οικείοι του. Άρνηση διενέργειας νεκροτομής λόγω κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού. Δεκτή η έφεση. Κρίθηκε ότι είναι αναγκαία η διενέργεια νεκροψίας-νεκροτομής στη σορό του θανόντος για τη διερεύνηση των τυχόν ευθυνών για τον θάνατό του. Διαταγή διενέργειας νεκροψίας νεκροτομής από την αρμόδια Ιατροδικαστική Υπηρεσία.

 

Αριθμός: 77/2021

(Αριθμ. Ειδ. Βιβλίου: ./2021)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΦΕΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ελένη Κούφη, Πρόεδρο Εφετών, Σαλώμη Μούζουρα – Εισηγήτρια και Ευανθία-Ευαγγελία Δαρκούδη, Εφέτες.

Συνεδρίασε στο γραφείο των διασκέψεων στις 23 Απριλίου 2021 παρουσία και του Γραμματέως Δημητρίου Παπαπάνου.

Το Συμβούλιο καλείται να αποφανθεί για την ποινική υπόθεση στην οποία o Αντεισαγγελέας Εφετών Πατρών Ιωάννης Πενταγιώτης έχει υποβάλει την πρότασή του με αριθμό 79/2021 που έχει ως εξής:

«Εισάγω, ενώπιον του Συμβουλίου σας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 32, 137, 138, 316, 317 παρ 1, 318, 477, 479, 480 και 481 ΚΠΔ την παρούσα έφεσή μου, εναντίον του με α.α 24/2021 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ηλείας το οποίο αποφάνθηκε να μη γίνει νεκροψία - νεκροτομή στο πτώμα του θανόντα ... ο οποίος νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Πύργου με κορωνοϊό και απεβίωσε στις 30-3-2021 προκειμένου να διερευνηθούν οι ακριβείς συνθήκες του θανάτου του ύστερα από έγκληση για ανθρωποκτονία από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ) που υπέβαλαν οι οικείοι του (η σύζυγός του και η μητέρα του) και εκθέτω τα ακόλουθα :

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, από την επισκόπηση των εγγράφων του φακέλου της δικογραφίας που συνοδεύουν την υπό κρίση έφεσή μου προέκυψαν τα κάτωθι :

Στις 30-3-2021 απεβίωσε στο νοσοκομείο Πύργου ο ... ετών 41 κάτοικος εν ζωή Πύργου Ηλείας ο οποίος νοσηλευόταν στην κλινική COVID του ως άνω νοσοκομείου. Ο θανών είχε εισαχθεί από 2-3-2021 στο νοσοκομείο Πύργου με κλινικά συμπτώματα δύσπνοια και εμπύρετο λοίμωξη του αναπνευστικού, θεωρήθηκε ότι πάσχει από κορωνοϊό και νοσηλευόταν στην ανωτέρω ειδική κλινική - πτέρυγα του νοσοκομείου μέχρι της 30-3-2021 που απεβίωσε.

Στις 31-3-2021 οι οικείοι του, η σύζυγός του ... και η μητέρα του ... κάτοικοι Πύργου Ηλείας υπέβαλλαν μήνυση κατά παντός υπευθύνου του Γενικού Νοσοκομείου Πύργου για ανθρωποκτονία από αμέλεια του ανωτέρω συζύγου και υιού τους αντίστοιχα θεωρώντας ότι δεν έτυχε της επιβεβλημένης ιατρικής φροντίδας και της κατάλληλης νοσηλείας. Αρχικά ενώ δόθηκε εντολή από την Εισαγγελία Πλημ/κών Πύργου για νεκροψία - νεκροτομή προκειμένου να διερευνηθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου του, στη συνέχεια η εντολή ανακλήθηκε ύστερα από το από 1-4-2021 έγγραφο της προϊσταμένης της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Πατρών Κας ... η οποία επικαλούνταν αφενός οδηγίες του ΕΟΔΥ περί κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού και αφετέρου την έλλειψη κατάλληλης υποδομής των εγκαταστάσεων του νεκροτομείου Πάτρας.

Φυσικά οι ανωτέρω οικείοι του νεκρού ... επέμεναν να γίνει νεκροψία ενώ η Εισαγγελία Πλημ/κών Πύργου βασιζόμενη στο ως άνω έγγραφο αρνούνταν. Τη διαφωνία έλυσε όχι ορθά το προσβαλλόμενο με αριθμό 24/2021 με την υπό κρίση έφεσή μας βούλευμα του συμβουλίου Πλημ/κών Ηλείας υπέρ της άποψης της Εισαγγελίας περί μη διενέργειας νεκροψίας - νεκροτομής στο σώμα του ...

Χωρίς τη διενέργεια νεκροψίας - νεκροτομής είναι αδύνατο να εξακριβωθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου του ... αν δηλαδή ήταν αποτέλεσμα του κορωνοϊού ή αν πέθανε από άλλη αιτία με κορωνοϊό, αν του δόθηκε η κατάλληλη ιατρική αγωγή και φροντίδα, αν υπήρχε οποιαδήποτε πλημμέλεια, ως προς τη νοσηλεία του. Το προσβαλλόμενο βούλευμα εσφαλμένα θεώρησε ότι αρκεί το πιστοποιητικό θανάτου που υπέγραψαν οι θεράποντες ιατροί του ότι ο ... απεβίωσε από λοίμωξη αναπνευστικού COVID και αναπνευστική ανεπάρκεια. Ο ... νοσηλευόταν με αυτές τις αιτίες, όμως χωρίς να έχει γίνει νεκροψία - νεκροτομή πως οι ιατροί που συνέταξαν το ως άνω πιστοποιητικό είναι σίγουροι για την αιτία θανάτου;

Το ανωτέρω έγγραφο της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Πάτρας στο οποίο βασίστηκε τόσο η Εισαγγελία Πλημ/κών Ηλείας όσο και το Συμβούλιο Πλημ/κών Ηλείας για να στηρίξουν την άποψή τους για άρνηση νεκροψίας - νεκροτομής δε στηρίζεται σε κανένα επιστημονικό στοιχείο. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός της άρνησης της νεκροτομής γιατί υπάρχει κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού (ιού του αναπνευστικού). Με αυτή τη λογική γιατί προ κορωνοϊού διενεργούνταν νεκροψίες σε θανόντες από πνευμονία, ή αντίστοιχες ιώσεις, δεν υπήρχε τότε κίνδυνος διασποράς των ιών αυτών ; Επίσης γίνεται προσπάθεια να θεωρηθεί επαρκές το εκδοθέν πιστοποιητικό θανάτου από το νοσοκομείο. Μα τότε σε κάθε ερευνώμενη περίπτωση θανατηφόρας ιατρικής αμέλειας θα μας αρκούσαν οι διαβεβαιώσεις των ιατρών για τα αίτια θανάτου και δεν θα χρειάζονταν νεκροψίες, οι οποίες διατάσσονται από την Εισαγγελία ακριβώς για να διακριβωθούν τα όποια αίτια ιατρικής αμέλειας.

Από τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι ο μόνος τρόπος να διερευνηθεί η υπό κρίση υπόθεση του θανάτου του ... είναι μόνο με νεκροψία - νεκροτομή η οποία θα μας δείξει τις ακριβείς συνθήκες θανάτου του και κατά συνέπεια το Συμβούλιο σας πρέπει να κάνει δεκτή τυπικά και ουσιαστικά την υπό κρίση έφεσή μας και να επιτρέψει τη νεκροψία - νεκροτομή στο σώμα του ..., ο οποίος απεβίωσε στις 30-3-2021 στο νοσοκομείο Πύργου, στα πλαίσια διερεύνησης του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ) παντός υπευθύνου του νοσοκομείο Πύργου.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ - ΠΡΟΤΕΙΝΩ

Να κάνει τυπικά και ουσιαστικά δεκτή το Συμβούλιο σας την υπό κρίση έφεσή μας κατά του με αριθμό 24/2021 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ηλείας, να εξαφανίσει αυτό και να επιτρέψει τη νεκροψία - νεκροτομή στο σώμα του ..., ο οποίος απεβίωσε στις 30-3-2021 στο νοσοκομείο Πύργου, στα πλαίσια διερεύνησης του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ) παντός υπευθύνου του νοσοκομείο Πύργου.

 

Πάτρα, 13-4-2021

 

Ο Εισαγγελέας

Ιωάννης Πενταγιώτης

Αντεισαγγελέας Εφετών».

 

Περίληψη απόφασης ΣτΕ 622/2021 Α' Τμ. (Ευθύνη προς αποκατάσταση ηθικής βλάβης από νόμιμη πράξη εμβολιασμού – Ερμηνεία άρθρου 73 ΚΔΔ)

Απόφαση 622/2021 Α΄ Τμήμα 

Πρόεδρος: Μ. Καραμανώφ, Αντιπρόεδρος

Εισηγητής:  Ο. Ζύγουρα, Σύμβουλος

 

(Ευθύνη προς αποκατάσταση ηθικής βλάβης από νόμιμη πράξη εμβολιασμού – Ερμηνεία άρθρου 73 ΚΔΔ)

 

Ι. Σε περίπτωση, που επέλθει ευθέως βλάβη της υγείας προσώπου συνεπεία της συνταγματικώς θεμιτής και νομίμου πραγματοποιήσεως εμβολιασμού (δηλαδή εμβολιασμού διενεργούμενου με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας συλλογικώς και ατομικώς και προβλεπόμενου από ειδική νομοθεσία, υιοθετούσα έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά, ιατρικά και επιδημιολογικά πορίσματα στον αντίστοιχο τομέα, με δυνατότητα εξαιρέσεως από αυτόν σε ειδικές ατομικές περιπτώσεις, για τις οποίες αυτός αντενδείκνυται), ήτοι βλάβη, μη οφειλομένη σε παρεμβαλλομένη παράνομη πράξη ή παράλειψη (όπως πχ χορήγηση ελαττωματικού ή ακαταλλήλου σκευάσματος ή πλημμέλειες κατά την διενέργεια του εμβολιασμού), ανακύπτει ευθέως εκ του άρθρου 4 παρ. 5 σε συνδυασμό και με το άρθρο 25 παρ 4 του Συντάγματος ευθύνη του κράτους προς εύλογη αποκατάσταση της ζημίας του παθόντος, υπό την έννοια της αποκαταστάσεως τόσο της τυχόν υλικής όσον και, κατ΄ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 932 ΑΚ, της ηθικής βλάβης του. Τούτο δε, διότι, στις περιπτώσεις αυτές, η προκαλούμενη από την πραγματοποίηση του εμβολιασμού βλάβη συνιστά υπέρμετρη θυσία για τον παθόντα (βλάβη υγείας και προσβολή προσωπικότητος), χάριν του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου.

ΙΙ. Εκ του Συντάγματος και των άρθρων 19, 23, 24, 26 και 39 της κυρωθείσης με τον ν. 2101/1992 (φ. 192 τ. Α΄) Διεθνούς Συμβάσεως για τα Δικαιώματα του Παιδιού δεν επιτάσσεται η πρόβλεψη ειδικού αποζημιωτικού καθεστώτος για τις περιπτώσεις βλάβης συνεπεία εμβολιασμού. Μη πρόβλεψη δε τέτοιου ειδικού καθεστώτος δεν συνιστά παράλειψη νομοθετήσεως, δυναμένη να στοιχειοθετήσει αξίωση αποζημιώσεως κατά το άρθρο 105 ΕισΝΑΚ.

ΙΙΙ. Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 73 ΚΔΔ, δεν απαιτείται να περιέχει η αγωγή νομική βάση, τυχόν δε μνεία περί υπαγωγής των πραγματικών περιστατικών, των οποίων γίνεται επίκληση, σε νομική διάταξη δεν δεσμεύει το δικαστήριο, το οποίο οφείλει να προβεί αυτεπαγγέλτως σε ορθή νομική υπαγωγή, χωρίς αυτό να συνιστά ανεπίτρεπτη μεταβολή της βάσεως της αγωγής, αφού αυτή συγκροτείται από τα θεμελιούντα το αίτημα πραγματικά περιστατικά και όχι από τον νομικό τους χαρακτηρισμό.

IV. Με αγωγή ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, που ασκήθηκε από μητέρα, έχουσα μόνη την γονική μέριμνα της ανήλικης κόρης της, εζητήθη η επιδίκαση στην κόρη της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης, την οποία υπέστη η τελευταία λόγω νοσήσεως, κατόπιν του εμβολιασμού της με το εμβόλιο MMR ΙΙ (τριδύναμο εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς), από πανεγκεφαλίτιδα, ήτοι σπανιώτατη (1:1.000.000 δόσεων εμβολίου) ανεπιθύμητη ενέργεια του εμβολίου αυτού. Η κόρη της εναγούσης εν τω μεταξύ απεβίωσε και την δίκη συνέχισε η μητέρα – ήδη αναιρεσείουσα, ως μόνη κληρονόμος της. Με την αγωγή προεβάλλετο ότι συνέτρεχε ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου και του Δήμου Χ., στα ιατρεία του οποίου επραγματοποιήθη ο εμβολιασμός, κατά τα άρθρα 105, 106 ΕισΝΑΚ, λόγω παρανόμων πράξεων των οργάνων των και, ειδικώτερα α) λόγω αντιθέσεως προς το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ και προς τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας του επιβαλλομένου για την φοίτηση των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση εμβολιασμού και β) λόγω της κατά παράβαση του Συντάγματος και της Διεθνούς Συμβάσεως για τα Δικαιώματα του Παιδιού παραλείψεως να θεσπισθεί νομοθετικά σύστημα αποζημιώσεως για βλάβη ή θάνατο από εμβολιασμό. Περαιτέρω, με επικουρική βάση της αγωγής, η αξίωση προς χρηματική ικανοποίηση εστηρίζετο στην ευθύνη του Δημοσίου προς αποκατάσταση ζημίας προελθούσης από νόμιμη πράξη, λόγω της επελεύσεως, εξ αιτίας του εμβολιασμού, ζημίας της κόρης της εναγούσης, η οποία υπερέβαινε τα όρια της θυσίας, στην οποία είναι ανεκτό από την έννομη τάξη να υποβάλλονται οι πολίτες χάριν του δημοσίου συμφέροντος. 

Αναιρείται απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, για τον λόγο ότι, ενώ με την επικουρική βάση της αγωγής της, η αναιρεσείουσα επεκαλείτο την ευθύνη του Δημοσίου για αποκατάσταση –ηθικής εν προκειμένω- βλάβης από νόμιμη πράξη, παραθέτοντας τα θεμελιωτικά της αξιώσεως αυτής στοιχεία και, συνεπώς, η αγωγή, κατ΄ όρθή νομική υπαγωγή, εστηρίζετο κατά την επικουρική αυτή βάση στο άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος, μη νομίμως το δικάσαν δικαστήριο έκρινε ότι η αγωγή δεν εστηρίζετο στην επικουρική αυτή βάση και ότι το Διοικητικό Πρωτοδικείο, δεχθέν ότι εθεμελιούτο αξίωση χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης στο άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος, μετέβαλε ανεπιτρέπτως την βάση της αγωγής.

ΜονΕφΠατρών 243/2021 : Τραυματισμός σε πίστα «καρτ» - Υπαιτιότητα

Τραυματισμός που έλαβε χώρα σε χώρο εκδηλώσεων αθλητικού σωματείου σε πίστα προορισμένη για ψυχαγωγία με βενζινοκίνητα αυτοκινητίδια ανοιχτού τύπου (καρτ), η οποία λειτουργούσε χωρίς την απαιτούμενη άδεια. Αποκλειστική υπαιτιότητα του αθλητικού σωματείου και του προστηθέντος αυτού διευθυντή-υπευθύνου λειτουργίας της πίστας. Δεν αποδείχθηκαν στοιχεία που να θεμελιώνουν συνυπαιτιότητα του ενάγοντα.

 

ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 243/2021

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από την Δικαστή Αναστασία Παρούση, Εφέτη, που όρισε η Πρόεδρος Εφετών και τη Γραμματέα Αφροδίτη Γεωργίου.

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια και στο ακροατήριο του στις 12 Νοεμβρίου 2020, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

ΤΟΥ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: ..., κατοίκου Πατρών, οδός ... με ΑΦΜ ., ο οποίος εμφανίσθηκε στο Δικαστήριο μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου του, ΑΡ που κατέθεσε έγγραφες προτάσεις.

 

ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1) ., κατοίκου Ρίου Πατρών, οδός . με ΑΦΜ . και 2) Αθλητικού σωματείου με το διακριτικό τίτλο «Α.Σ. .», με έδρα την Πάτρα επί της οδού ., παραπλεύρως ., Προάστιο Ρίου, νομίμως εκπροσωπουμένου, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν αμφότεροι στο Δικαστήριο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, ΓΚ, παριστάμενος δια δηλώσεως, κατ' άρθρον 242 παρ.2 ΚΠολΔ, ο οποίος προκατέθεσε έγγραφες προτάσεις.

Ο ενάγων και ήδη εκκαλών με την από 8/10/2013 (αριθ. εκθ. καταθ../8-10-2013) αγωγή του προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών, στρεφόμενη κατά των εναγομένων και ήδη εφεσίβλητων, ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται σε αυτήν.

Το ως άνω πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εξέδωσε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την τακτική διαδικασία, την υπ' αριθ. 534/2017 οριστική απόφαση του, με την οποία απέρριψε την αγωγή.

Την απόφαση αυτή προσβάλλει ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, ο ανωτέρω εκκαλών με την από 13-9-2018 (αριθ. εκθ. καταθ. ./13-9-2018) έφεση του, η συζήτηση της οποίας προσδιορίστηκε, στο παρόν Δικαστήριο με την υπ' αριθ. ./18-9-2018 πράξη της Γραμματέως του Δικαστηρίου αυτού για την αρχική δικάσιμο της 9/1/2020 και κατόπιν αναβολής για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, με αύξοντα αριθμό πινακίου -.-, ζητώντας να γίνει δεκτή για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτήν.

Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.

Κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο, κατά την οποία η υπόθεση εκφωνήθηκε νόμιμα με τη σειρά της από το σχετικό πινάκιο οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως αναφέρεται ανωτέρω και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους ζήτησαν να γίνουν δεκτές οι προτάσεις που κατέθεσαν.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η υπό κρίση έφεση του ηττηθέντος ενάγοντος, που κατατέθηκε στην Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με αριθμ. έκθ. κατάθ. δικογρ. έφεσης ./13-9-2018 και προσδιορίστηκε στο παρόν Δικαστήριο με αριθμ. κατάθ. δικογρ. προσδ. ./18-9-2018 κατά της υπ' αριθμ. ./31-8-2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, η οποία εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, εφόσον δεν επικαλείται κάποιος διάδικος την επίδοση της εκκαλουμένης απόφασης, ούτε προκύπτει αυτή από κάποιο στοιχείο της δικογραφίας και από τη δημοσίευση της [31/8/2017] μέχρι την άσκηση της ένδικης εφέσεως [13/9/2018] δεν έχει παρέλθει διετία [άρθρα 19, 495 παρ. 1, 511, 513 παρ. 1  περ. β', 516 παρ. 1, 517, 518 παρ. 2 του ΚΠολΔ, όπως τα άρθρα 495 και 518 ισχύουν, λόγω του χρόνου άσκησης της, μετά την αντικατάσταση τους με το άρθρο τρίτο και τέταρτο του άρθρου 1 σε συνδ. με άρθρο 1 του ένατου άρθρου παρ. 4 του Ν. 4335/2015] και έχει κατατεθεί το νόμιμο παράβολο (βλ. το υπ' αριθ. ... ηλεκτρονικό παράβολο Δημοσίου και την απόδειξη πληρωμής της Εθνικής Τράπεζας) σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 495 παρ. 3 Α περ. β του ΚΠολΔ {όπως το άρθρο αυτό ισχύει μετά την αντικατάσταση του α) από το άρθρο 1 άρθρο τρίτο του Ν. 4335/2015 (ΦΕΚ Α 87/23-7-2015), που εφαρμόζεται για τα κατατεθειμένα από την 1-1-2016 ένδικα μέσα και β) από τα άρθρα 35 παρ. 2 και 45 του Ν. 4446/2016, ΦΕΚ Α' 240/22-12-2016, με έναρξη ισχύος από 23/1/2017, που εφαρμόζονται εν προκειμένω ενόψει του χρόνου ασκήσεως της ενδίκου εφέσεως (13-9-2018)}. Παραδεκτώς δε, φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος αρμοδίου Δικαστηρίου (άρθρο 19 του ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 3994/2011). Πρέπει, επομένως, η έφεση αυτή να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ίδια ως άνω τακτική διαδικασία ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 του ΚΠολΔ).

Με την από 8/10/2013 και με αριθμό κατάθεσης ./8.10.2013 αγωγή του, απευθυνόμενη στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών, ο ενάγων και ήδη εκκαλών εξέθεσε ότι στην Πάτρα στις 12/10/2008 εντός χωμάτινης πίστας μηχανοκίνητου αθλητισμού, την οποία λειτουργούσε το δεύτερο εναγόμενο αθλητικό σωματείο, δια του προστηθέντος από αυτό ως υπεύθυνου λειτουργίας πρώτου εναγόμενου, από αποκλειστική υπαιτιότητα (αμέλεια) των εναγομένων, οι οποίοι δεν είχαν λάβει τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας λειτουργίας του χώρου έλαβε χώρα ατύχημα, υπό τις περιγραφόμενες στην αγωγή συνθήκες, με αποτέλεσμα αυτός ως οδηγός μηχανοκίνητου οχήματος να υποστεί τις εκτιθέμενες σωματικές βλάβες. Κατόπιν τούτων, ζήτησε ο ενάγων μετά από παραδεκτή τροπή του αιτήματος της αγωγής σε έντοκο αναγνωριστικό να αναγνωρισθεί η υποχρέωση των εναγομένων να του καταβάλουν εις ολόκληρον ο καθένας, κατά τα ειδικώς αναφερόμενα στην αγωγή κονδύλια, το συνολικά ποσό των 63.530€ ως αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη, με το νόμιμο τόκο από την επομένη της τέλεσης της αδικοπραξίας άλλως από την επίδοση της αγωγής μέχρις ολοσχερούς εξοφλήσεως και να καταδικαστούν αυτοί στην καταβολή των δικαστικών του εξόδων.

Επί της αγωγής αυτής, εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων η εκκαλουμένη, με αριθμό 534/2017 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, κατά την τακτική διαδικασία, με την οποία το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, αφού έκρινε νόμιμη την αγωγή, πλην του παρεπόμενου αιτήματος περί επιδικάσεως τόκων από την ημέρα πρόκλησης του ατυχήματος, εν συνεχεία την απέρριψε ως ουσιαστικά αβάσιμη. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ήδη ο εκκαλών με την κρινόμενη έφεση του και με τους διαλαμβανόμενους σε αυτήν λόγους, οι οποίοι ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη, προκειμένου γίνει δεκτή η αγωγή του, καθώς και να καταδικαστούν οι εφεσίβλητοι στα δικαστικά του έξοδα και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας.

Από την επανεκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων (ένας για κάθε πλευρά), οι οποίες περιέχονται στα προσκομιζόμενα με επίκληση ταυτάριθμα με την υπ' αριθ. 534/2017 εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά συνεδριάσεως του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου, εκτιμώμενες και σταθμιζόμενες ανάλογα με το λόγο της γνώσης και το βαθμό της αξιοπιστίας καθενός από αυτούς και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα τα οποία νομίμως επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, για να ληφθούν υπόψη προς άμεση απόδειξη και για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα έγγραφα της σχηματισθείσας ποινικής δικογραφίας, τα οποία εκτιμώνται ελεύθερα στην παρούσα δίκη ως δικαστικά τεκμήρια (ΑΠ 1428/2000, ΕλλΔικ 2001, 678-ΕΛαμ. 22/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕΑΘ 781/2009, ΕπΑΔ 2009, 453, ΕφΔωδ 130/2007, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), χωρίς όμως η ρητή αναφορά ορισμένων εκ των ανωτέρω εγγράφων να προσδίδει σ' αυτά αυξημένη αποδεικτική δύναμη σε σχέση με τα λοιπά επικαλούμενα και προσκομιζόμενα από τους διαδίκους έγγραφα, για τα οποία δεν γίνεται ειδική για το καθένα μνεία, που είναι όμως ισοδύναμα και όλα ανεξαιρέτως συνεκτιμώνται για την ουσιαστική διάγνωση της ένδικης διαφοράς (ΑΠ 1628/2003 ΕλλΔνη 2004.723), από τις φωτογραφίες των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 παρ. 3, 448 παρ. 2 και 457 παρ. 4 του ΚΠολΔ), καθώς και από τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο (άρθρο 336 παρ. 4 του ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Το έτος 2008 σε χώρο, επί της οδού . στη θέση «Μ» του Δήμου Πατρών, που είχε παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για διάφορες εκδηλώσεις, το δεύτερο εναγόμενο, αθλητικό σωματείο με την επωνυμία «Α Σ .», λειτουργούσε, ως ιδιοκτήτης, πίστα προορισμένη για ψυχαγωγία με βενζινοκίνητα αυτοκινητίδια ανοικτού τύπου (κάρτ). Συγκεκριμένα στο χώρο αυτό το δεύτερο εναγόμενο δια του προστηθέντος του, πρώτου εναγομένου, διαμόρφωσε πίστα με ανώμαλο έδαφος και στροφές χωρίς ωστόσο να αιτηθεί και να λάβει την απαιτούμενη κατ' άρθρο 81 του Ν. 3463/2006 σε συνδυασμό με το ΠΔ 12/2005 (ΦΕΚ 10.18.1.2005 Τεύχος Α) άδεια από τον οικείο Δήμο για τη νόμιμη λειτουργία της, ώστε να πιστοποιείται η καταλληλότητα της διαμόρφωσης της πίστας αυτής και να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των χρηστών της. Όρισε δε εν τοις πράγμασι υπεύθυνο για τη λειτουργία της πίστας και διευθυντή αυτής, τον υπ' αυτού προστηθέντα πρώτο εναγόμενο.