Η ΕΕ εντάσσει για πρώτη φορά τα κρυπτοστοιχεία καθώς και τους εκδότες και τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων σε κανονιστικό πλαίσιο.
Η Προεδρία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πρόταση για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (MiCA), η οποία καλύπτει τους εκδότες μη εξασφαλισμένων κρυπτοστοιχείων, τα αποκαλούμενα «σταθερά κρυπτονομίσματα» καθώς και τους τόπους διαπραγμάτευσης και τα πορτοφόλια όπου τηρούνται τα κρυπτοστοιχεία. Το εν λόγω κανονιστικό πλαίσιο θα προστατεύει τους επενδυτές και θα διαφυλάσσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, επιτρέποντας παράλληλα την καινοτομία και ενισχύοντας την ελκυστικότητα του τομέα των κρυπτοστοιχείων. Αυτό θα καταστήσει το πεδίο στην Ευρωπαϊκή Ένωση πιο ξεκάθαρο, καθώς ορισμένα κράτη μέλη διαθέτουν ήδη εθνική νομοθεσία για τα κρυπτοστοιχεία, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπήρχε ειδικό κανονιστικό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ.
Οι πρόσφατες εξελίξεις σε αυτόν τον ταχέως εξελισσόμενο τομέα επιβεβαίωσαν την επείγουσα ανάγκη για έναν κανονισμό σε επίπεδο ΕΕ. Ο κανονισμός MiCA θα προσφέρει μεγαλύτερη προστασία στους Ευρωπαίους που έχουν επενδύσει σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και θα αποτρέπει την κατάχρηση κρυπτοστοιχείων, ενώ παράλληλα θα είναι φιλικός προς την καινοτομία, ώστε να διατηρείται η ελκυστικότητας της ΕΕ. Ο εν λόγω κανονισμός-ορόσημο θα βάλει τέλος στην «άγρια Δύση» των κρυπτοστοιχείων και επιβεβαιώνει τον ρόλο της ΕΕ ως φορέα καθορισμού προτύπων σε ψηφιακά θέματα.
Ρύθμιση των κινδύνων που σχετίζονται με τα κρυπτοστοιχεία
Ο κανονισμός MiCA θα προστατεύει τους καταναλωτές από ορισμένους από τους κινδύνους που συνδέονται με τις επενδύσεις σε κρυπτοστοιχεία και θα τους βοηθά να αποφεύγουν δόλιες ενέργειες. Προς το παρόν οι καταναλωτές διαθέτουν πολύ περιορισμένα δικαιώματα προστασίας ή επανόρθωσης, ιδίως εάν οι συναλλαγές πραγματοποιούνται εκτός της ΕΕ. Με βάση τους νέους κανόνες, οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων θα υποχρεούνται να τηρούν αυξημένες απαιτήσεις για την προστασία των πορτοφολιών των καταναλωτών και θα ευθύνονται σε περίπτωση απώλειας των κρυπτοστοιχείων των επενδυτών. Ο κανονισμός MiCA θα καλύπτει επίσης κάθε είδους κατάχρηση της αγοράς που σχετίζεται με κάθε είδος συναλλαγής ή υπηρεσίας, ιδίως όσον αφορά τη χειραγώγηση της αγοράς και την κατάχρηση προνομιακών πληροφοριών.
Οι παράγοντες της αγοράς κρυπτοστοιχείων θα πρέπει να δηλώνουν πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό και κλιματικό τουςαποτύπωμα. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Kινητών Aξιών και Αγορών (ESMA) θα καταρτίσει σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με το περιεχόμενο, τις μεθοδολογίες και την παρουσίαση των πληροφοριών που αφορούν τις κύριες δυσμενείς περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις. Εντός δύο ετών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των κρυπτοστοιχείων και τη θέσπιση υποχρεωτικών ελάχιστων προτύπων βιωσιμότητας για μηχανισμούς συναίνεσης, συμπεριλαμβανομένης της απόδειξης εργασίας (proof-of-work).
Για να αποφευχθούν τυχόν επικαλύψεις με την επικαιροποιημένη νομοθεσία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML), η οποία θα καλύπτει πλέον και τα κρυπτοστοιχεία, ο κανονισμός MiCA δεν επαναλαμβάνει τις διατάξεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, όπως ορίζονται στους εσχάτως επικαιροποιημένους κανόνες για τη μεταφορά χρηματικών ποσών που συμφωνήθηκαν στις 29 Ιουνίου. Ωστόσο, στον κανονισμό MiCA τίθεται η απαίτηση η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) να επιφορτιστεί με την τήρηση δημόσιου μητρώου μη συμμορφούμενων παρόχων υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων. Οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων των οποίων η μητρική εταιρεία είναι εγκατεστημένη σε χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κατάλογο τρίτων χωρών που θεωρούνται υψηλού κινδύνου όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και στον ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας, θα υποχρεούνται να εφαρμόζουν ενισχυμένους ελέγχους σύμφωνα με το πλαίσιο της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Αυξημένες απαιτήσεις μπορούν επίσης να εφαρμόζονται στους μετόχους και στη διοίκηση των CASPs, ιδίως όσον αφορά τον εντοπισμό τους.
Ένα ισχυρό πλαίσιο που θα εφαρμόζεται στα λεγόμενα «σταθερά κρυπτονομίσματα» για την προστασία των καταναλωτών
Τα πρόσφατα γεγονότα στις αποκαλούμενες αγορές «σταθερών κρυπτονομισμάτων» κατέδειξαν εκ νέου τους κινδύνους που διατρέχουν οι κάτοχοι ελλείψει ρύθμισης καθώς και τις επιπτώσεις τους σε άλλα κρυπτοστοιχεία.
Πράγματι, ο κανονισμός MiCA θα προστατεύσει τους καταναλωτές ζητώντας από τους εκδότες σταθερών κρυπτονομισμάτων να δημιουργούν επαρκώς ρευστοποιήσιμο αποθεματικό, με αναλογία 1/1 και εν μέρει με τη μορφή καταθέσεων. Σε κάθε κάτοχο του αποκαλούμενου «σταθερού κρυπτονομίσματος» θα προσφέρεται από τον εκδότη απαίτηση ανά πάσα στιγμή και δωρεάν, ενώ οι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία του αποθεματικού θα παρέχουν επίσης επαρκή ελάχιστη ρευστότητα. Επιπλέον, όλα τα αποκαλούμενα «σταθερά κρυπτονομίσματα» θα εποπτεύονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), με την παρουσία του εκδότη στην ΕΕ να αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε έκδοση.
Η ανάπτυξη ψηφιακών κερμάτων με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων (ART) με βάση μη ευρωπαϊκό νόμισμα, ως ευρέως χρησιμοποιούμενου μέσου πληρωμής, θα περιοριστεί στη διατήρηση της νομισματικής μας κυριαρχίας. Οι εκδότες ψηφιακών κερμάτων με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να έχουν καταστατική έδρα στην ΕΕ, ώστε να διασφαλίζεται η κατάλληλη εποπτεία και παρακολούθηση των δημόσιων προσφορών ψηφιακών κερμάτων με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων.
Το πλαίσιο αυτό θα παράσχει την αναμενόμενη ασφάλεια δικαίου και θα επιτρέψει την άνθηση της καινοτομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων και για τα διάφορα κρυπτοστοιχεία
Σύμφωνα με την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων (CASP)θα χρειάζονται άδεια για να δραστηριοποιούνται εντός της ΕΕ. Οι εθνικές αρχές θα υποχρεούνται να εκδίδουν άδειες εντός προθεσμίας τριών μηνών. Όσον αφορά τους μεγαλύτερους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων, οι εθνικές αρχές θα διαβιβάζουν τακτικά σχετικές πληροφορίες στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
